Βεβαίως, τα προηγούμενα χρόνια είχαν πραγματοποιηθεί και άλλες μελέτες- σε ζώα όμως- οι οποίες απέδειξαν ότι η μνήμη τους είχε βελτιωθεί ύστερα από τη χορήγηση συγκεκριμένου διαιτολογίου. Έκτοτε, άρχισε μια μεγάλη συζήτηση για το κατά πόσον ο περιορισμός των θερμίδων ευεργετεί τις ανθρώπινες νοητικές λειτουργίες και τα επιχειρήματα ανάμεσα στους υπέρμαχους της άποψης αυτής και στους επικριτές της δίνουν και παίρνουν.
Μικρό το δείγμα
Όπως γράφει η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς», η έρευνα των Γερμανών επιστημόνων στηρίχθηκε σε σχετικά μικρό δείγμα καθώς συμπεριέλαβε 50 άντρες και γυναίκες ηλικίας από 50 έως 72 χρόνων. Ορισμένοι από τους ανθρώπους αυτούς είχαν φυσιολογικό σωματικό βάρος και άλλοι ήταν υπέρβαροι.
Χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες και τα μέλη της πρώτης έτρωγαν για διάστημα τριών μηνών το φαγητό που συνήθιζαν να τρώνε πριν λάβουν μέρος στην έρευνα, με τη διαφορά όμως ότι είχαν περιορίσει τη λήψη θερμίδων κατά 30%, λαμβάνοντας καθημερινά μικρότερες ποσότητες φαγητού.
Τα μέλη της δεύτερης ομάδας, όπως αναφέρει η δρ Άγκνες Φλόελ που ειναι νευρολόγος στο Πανεπιστήμιο Μίνστερ της Γερμανίας και μια εκ των ερευνητών, δεν μείωσαν τις θερμίδες της διατροφής τους αλλά αντιθέτως αύξησαν τις δόσεις των ακόρεστων λιπαρών (υγιή λιπαρά) που λάμβαναν καθημερινά, κατά 20%.
Τέλος, η τρίτη ομάδα δεν έκανε καμία αλλαγή στο διαιτολόγιό της. Όλοι όσοι συμμετείχαν στην έρευνα, επιβλέπονταν από διαιτολόγους που ήλεγχαν τις μερίδες της διατροφής τους και όταν παρήλθαν οι τρεις μήνες, υπέβαλαν τους 50 ανθρώπους σε ορισμένες ασκήσεις που περιελάμβαναν την απομνημόνευση λέξεων.
Γρήγορα αποδείχτηκε ότι η πρώτη ομάδα που είχε μειώσει δραστικά τη λήψη θερμίδων, παρουσίασε βελτίωση της μνημονικής ικανότητας κατά περίπου 20%. Οι δύο άλλες ομάδες δεν παρουσίασαν καμία αξιοσημείωτη αλλαγή.
Οι διαβητικοί
Η κ. Α. Φλόελ επισημαίνει ότι η βελτίωση της μνήμης ενδεχομένως να συνδέεται με τη μείωση της ινσουλίνης και των ενδείξεων φλεγμονής που παρουσίασαν οι άνθρώποι που ακολούθησαν υποθερμιδική διατροφή και οι οποίοι έχασαν στο διάστημα αυτό από 2,20 κιλά μέχρι 3,18 κιλά.
Η Γερμανίδα ειδικός εξηγεί ότι τα χαμηλότερα επίπεδα ινσουλίνης ενδεχομένως να αυξάνουν την ευαισθησία των υποδοχέων στον εγκέφαλο, επιτρέποντας στις μνήμες να παρατείνονται περισσότερο. Είναι άλλωστε γνωστό ότι η ορμόνη ινσουλίνη δρα σε τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μνήμη, ενώ τα υψηλότερα επίπεδα που εντοπίζονται σε ανθρώπους με διαβήτη τύπου ΙΙ έχουν συνδεθεί άμεσα με την επιδείνωση της μνήμης και των γνωσιακών λειτουργιών.
Ορισμένοι επιστήμονες θεώρησαν αξιοπρόσεχτα τα συμπεράσματα της έρευνας των Γερμανών και όπως ανέφερε ο Γκραντ Μπρίνκγορθ που ειναι ερευνητής επιστήμονας στον Οργανισμό Επιστημονικής και Βιομηχανικής Έρευνας στην Αυστραλία, «είναι η πρώτη φορά που ακούω για τέτοια αποτελέσματα σε ανθρώπους». «Το γεγονός ότι διαπίστωσαν αυτόν τον ισχυρό συσχετισμό ανάμεσα στη μνήμη, την ινσουλίνη και τις φλεγμονές, σημαίνει ότι ίσως να υπάρχει ένα ψυχολογικό υπόβαθρο σε αυτό το φαινόμενο».
Τα ενδεχόμενα οφέλη στον οργανισμό από τον περιορισμό των θερμίδων, μελετώνται επισταμένως από τους ειδικούς. Έρευνες σε ζώα έχουν δείξει ότι όταν τρώνε λιγότερο μειώνεται ο κίνδυνος να προσβληθούν απο κάποια ασθένεια και ζουν περισσότερο. Το ίδιο όμως δεν θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι συμβαίνει και με τους ανθρώπους καθώς υπάρχουν έρευνες που συνηγορούν υπέρ αυτού και ενώ άλλες όχι.
Δεν παίζουν κανέναν ρόλο
Η σχέση που έχουν οι θερμίδες και η λειτουργία του εγκεφάλου, είναι ένα πεδίο λίγο πολύ αδιευκρίνιστο μέχρι σήμερα. Πριν από λίγο καιρό έγινε μια μεγάλη έρευνα στις ΗΠΑ, με την ονομασία Calerie, η οποία εν μέρει χρηματοδοτήθηκε απο την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, για να ρίξει φως σε αυτό ακριβώς το ζήτημα. Ύστερα από δύο χρόνια δουλειάς, οι ειδικοί διαπίστωσαν οτι οι άνθρωποι που συμμετείχαν στην έρευνα δεν παρουσίασαν βελτίωση αλλά ούτε και χειροτέρευση της μνήμης τους.
Ωστόσο όμως, ο επικεφαλής ερευνητής του προγράμματος Calerie, ο Έρικ Ραβούσιν που είναι καθηγητής Ανθρώπινης Φυσιολογίας στο Κέντρο Βιοϊατρικών Ερευνών Πένινγκτον στο Μπάτον Ρουζ της Λουιζιάνας, επισήμανε ότι η έρευνά τους δεν ακυρώνει τα αποτελέσματα της γερμανικής μελέτης. Κι αυτό γιατί το αμερικανικό πρόγραμμα δεν ήταν αμιγώς επικεντρωμένο στη γνωσιακή λειτουργία του εγκεφάλου, δεν υπέβαλλε μνημονικές ασκήσεις στους συμμετέχοντες και κυρίως, το δείγμα των ανθρώπων στο οποίο στηρίχθηκε ήταν μικρότερο ηλικιακά, από 20 έως 50 χρόνια.
Τα λιπαρά
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η ομάδα της δρος Άγκνες Φλόελ από το Πανεπιστήμιο Μίνστερ, εξεπλάγη όταν διαπίστωσε ότι η δεύτερη ομάδα ανθρώπων που μετείχαν στην έρευνα ακολουθώντας εμπλουτισμένη διατροφή σε ακόρεστα λιπαρά, δεν παρουσίασε βελτίωση της μνημονικής ικανότητας. Αυτό κατά πάσα πιθανότητα οφείλεται στο ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν ελάμβαναν τα ακόρεστα λιπαρά από ψάρι, το οποίο θεωρείται ιδιαίτερα ευεργετικό εξαιτίας της υψηλής περιεκτικότητάς του σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα.
Η ίδια πρόσθεσε πως στο Πανεπιστήμιο του Μίνστερ διενεργεί τώρα μια μεγαλύτερης κλίμακας έρευνα στην οποία λαμβάνουν μέρος άνθρωποι που τρώνε αυξημένες ποσότητες ακόρεστων λιπαρών και ωμέγα-3 λιπαρών οξέων. Επιπλέον, λέει πως σχεδιάζει να μελετήσει την επίδραση της περιορισμένης σε θερμίδες και ωμέγα-3 λιπαρά δίαιτας, σε ηλικιωμένους ανθρώπους που πάσχουν απο ήπιας μορφής νοητική εξασθένηση, ένα πρόδρομο σύμπτωμα της γεροντικής άνοιας.