Πως ήταν χτισμένο το σχολείο - οι χώροι μέσα και έξω από αυτό
Το σχολείο ήταν χτισμένο στο κέντρο του χωριού με κατεύθυνση από ανατολικά προς τα δυτικά. Έiχε 25μ. μήκος 11μ. πλάτος και 4μ. ύψος. Μπαίνοντας μέσα από την κεντρική είσοδο, συναντούσες ένα μεγάλο μακρόστενο διάδρομο, στη δε δυτική πλευρά βρισκόταν το γραφείο των Δασκάλων. Δίπλα στο γραφείο και νότια, βρισκόταν μια αίθουσα διδασκαλίας και αμέσως μετά μια μεγάλη αίθουσα, η οποία χωριζόταν με ένα φορητό ξύλινο διάφραγμα και έτσι δημιουργούνταν δυο αίθουσες διδασκαλίας (αυτή η αίθουσα χρησιμοποιούνταν και για διάφορες εκδηλώσεις του σχολείου). Η τελευταία αίθουσα διδασκαλίας βρισκόταν ανατολικά.
Από την βόρια πλευρά υπήρχε μια μεγάλη πόρτα η οποία ήταν και η κεντρική είσοδος του σχολείου. Βρισκόταν λίγο ποιο ψηλά από το έδαφος, εκατέρωθεν της οποίας υπήρχαν σκαλοπάτια, έξι τον αριθμό. Αυτά δημιουργούσαν ένα μικρό μπαλκονάκι πριν την είσοδο. Επίσης στην βόρια πλευρά υπήρχαν τέσσερα μεγάλα παράθυρα που έβλεπαν τον διάδρομο. Από την νότια πλευρά υπήρχαν τρεις πιο μικρές πόρτες και έξι παράθυρα που έβλεπαν τις αίθουσες διδασκαλίας του σχολείου, επίσης υπήρχαν και τρία παράθυρα από την ανατολική πλευρά και τρία από την δυτική. Υπήρχε και υπόγειο που χρησιμοποιούταν σαν αποθήκη, η είσοδος του οποίου ήταν από τη βορεινή πλευρά ήταν λίγο κάτω από την επιφάνια του εδάφους και υπήρχαν σκαλοπάτια για να το προσεγγίσει κανείς.
Οι τουαλέτες του σχολείου (6 τον αριθμό, τρεις ανδρικές και τρεις γυναικείες) ήταν έξω από το κυρίως κτίριο, προς τα δυτικά, ενώ η αυλή ήταν προς τα νότια όπου και υπήρχε ο σχολικός κήπος. Επίσης υπήρχε και μια βρύση στα βόρεια έξω από το σχολείο. Αργότερα, στα μέσα τις δεκαετία του ‘50 στον αυλόγυρο του σχολείου, κατασκευάστηκε ένα τειχίο για να οριοθετηθεί ο χώρος. Το 1957 κατασκευάστηκαν τα κιγκλιδώματα μετά από δημόσιο μειοδοτικό διαγωνισμό που διενεργήθηκε από την σχολική επιτροπή με τον τότε πρόεδρο της, Πουρσανίδη Ηλία και ταμία τον Βενιζέλο Βασιλειάδη.
Εδώ να αναφέρουμε και τους μάστορες ( τεχνίτες) που προσφέρθηκαν και εργάστηκαν χωρίς αμοιβή μέχρι να αποπερατωθεί το όλο έργο. Αυτοί ήταν οι εξής: Παναγιώτης Χρυσοστομίδης, Δημήτριος Λαζαρίδης , Κοσμάς Σαπλαχίδης, Αβραάμ Μουρατίδης , Δημήτριος Αηδονίδης και Ιωάννης Γολιδόπουλος. Να πούμε ότι οι άνωθεν χτίστες είχαν όλοι προσφυγική καταγωγή από την επτάκωμο Σάντα του Πόντου, η οποία φημίζονταν για τους λιθοξόους και τους χτίστες της και οι τεχνίτες της ήταν περιζήτητοι και έφταναν να δουλεύουν από την Περσία εώς και το Ιρκούτσκ της Σιβηρίας. Μαζί με τους τεχνίτες πήραν μέρος στο χτίσιμο του σχολείου και πολλοί κάτοικοι του χωριού. Όλοι αυτοί δούλευαν με ζήλο εντατικά για να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατόν το καινούριο σχολειό και έτσι μέσα σε λιγότερο από δέκα μήνες, το σχολείο αποπερατώθηκε το καλοκαίρι του 1926 πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς 1926-27.
Γενικές πληροφορίες για το σχολείο
Στα πρώτα χρόνια λειτουργίας του σχολείου ιδρύεται Σχολική βιβλιοθήκη για την καλύτερη και αρτιότερη μόρφωση των μαθητών. Αργότερα, η βιβλιοθήκη αυτή θα εμπλουτιστεί με τα βιβλία του συλλόγου < ΕΛΠΙΣ> - μετά την διάλυση του εν λόγω συλλόγου. Παράλληλα με τα μαθήματα, πραγματοποιούνται και πολλές εξωσχολικές δραστηριότητες. Κατασκευάζεται με την βοήθεια και συμπαράσταση των δασκάλων, ένας πρωτότυπος σχολικός κήπος, ο οποίος μάλιστα βραβεύτηκε από το Υπουργείο Παιδείας. Στις εθνικές εορτές τα παιδιά παρελαύνουν ενώ στις σχολικές γιορτές ανεβάζουν και θεατρικές παραστάσεις μέσα και έξω από το χώρο του σχολείου. Στο σχολειό γίνονται και μαθήματα μουσικών οργάνων, στα δε πρώτα χρόνια δάσκαλος υπήρξε ο επαγγελματίας μουσικός από το χωριό Βερελόπουλος Διογένης, ο οποίος πριν το 1923 διατηρούσε ωδείο στην Κωνσταντινούπολη. Οι μαθητές συμμετείχαν και σε διάφορους εράνους για το σχολείο και για την εκκλησιά του χωριού . Μερικές χρονιές τα παιδιά του σχολείου έκαναν και δενδροφύτευση στην μεγάλη Τούμπα ( κάτω από αυτήν την Τούμπα ο Μανώλης Ανδρόνικος το 1977 ανακάλυψε τους βασιλικούς τάφους του Φιλίππου Β' της συζύγου του και του Αλέξανδρου Δ') .
Στο σχολείο λειτουργούσε εφορευτική επιτροπή η οποία αποτελούνταν από 7 έως 8 μέλη, με Πρόεδρο, Αντιπρόεδρο, γραμματέα, ταμία και 3 έως 4 μέλη. Η επιτροπή άλλαζε μετά από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και τους εξέλεγαν οι γονείς και οι δάσκαλοι μετά από ψηφοφορία . Τα καθήκοντα τους ήταν να αναλαμβάνουν τη διεκπεραίωση διαφόρων θεμάτων που αφορούσαν την λειτουργία του σχολείου, τη διενέργεια μειοδοτικών διαγωνισμών που αφορούσαν τα συσσίτια καθώς και διαφόρων κατασκευαστικών εργασιών. Πραγματοποιούσε εράνους που είχαν υπαγορευτεί από το αρμόδιο υπουργείο για την συγκέντρωση ενός συγκεκριμένου ποσού για τις ανάγκες του σχολείου. Διόριζε τους μάγειρες του σχολείου, τους οποίους και πλήρωνε με ένα προκαθορισμένο ποσό και άλλα πολλά.
Από το 1931 εώς το 1968-69 διοργάνωναν κάθε χρόνο διάφορα μαθητικά συσσίτια, έδιναν επίσης και οικονομική ενίσχυση από τα σχολικά ταμεία για τα παιδιά του σχολείου αλλά και σε παιδιά του χωριού μικρότερης και μεγαλύτερης ηλικίας από 2 εως και 14 χρονών. Συγκεκριμένα μοίραζαν Γάλα, Σπορέλαιο, Φασόλια, Κασέρι, Ρεβύθια κ.ά Η χρηματική ενίσχυση κατά το έτος 1968 ήταν 5 δραχμές την ημέρα, 150 τον μήνα . Ακόμα, τα παιδιά έτρωγαν και μέσα στο σχολείο . Τα φαγητά τα μαγείρευαν κάτοικοι από το χωριό που τους τοποθετούσε η σχολική εφορευτική επιτροπή, δυο εκ των οποίων ήταν η Ιακωβίδου Εριφύλη και ο Συτμαλίδης Γεώργιος. Στα συσσίτια συμμετείχε το κράτος η unrra ο Ο.Η.Ε και το σχολείο, ενώ τα χρηματικά ποσά που απαιτούνταν τα αντλούσαν από το κράτος, από διάφορους εράνους που έκαναν τα παιδιά του σχολίου σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς και την εκκλησία και από δωρεές κατοίκων του χωριού αλλά και της κοινότητας. Ακόμα στις εθνικές εορτές, οι μαθητές έδιναν θεατρικές παραστάσεις που διοργάνωναν οι δάσκαλοι και τα έσοδα πήγαιναν στο σχολείο. Στις εφημερίδες <ΘΑΡΡΑΛΕΟΣ> και <ΑΣΤΗΡ> της Βέροιας στο δεύτερο φύλλο τους στις 2 Απριλίου του 1951 διαβάζουμε ότι <Μετά την δοξολογία, τον πανηγυρικόν εκφώνησε ο κ. Χρ. Ιωσηφίδης, εδόθη θεατρική παράσταση οργανωθείσα παρά των διδασκάλων αι εισπράξεις της οποίας ανήλθαν εις 1.029.000 δραχμάς υπέρ του Σχολικού ταμείου >>
Το σχολειό διοργάνωνε και εκδρομές μονοήμερες και πολυήμερες . Στις μονοήμερες τα παιδιά πήγαιναν σε κοντινούς προορισμούς όπως στην Τούτα, στα Παλατίτσια στην εκκλησία του Αγ. Δημητρίου, στην περιοχή Ρόβια, στην Μελίκη, στο Μετόχι και σε αλλά μέρη κοντά στο χωριό. Οι μεγαλύτερες τάξεις (πέμπτη και έκτη) πήγαιναν μονοήμερες σε κοντινές πόλεις όπως στη Βέροια, την Νάουσα, τα Γιαννιτσά κ.α. Στην έκτη τάξη πήγαιναν για δυο - τρεις μέρες στην Θεσσαλονίκη . Τα παιδιά μερικές φορές πήγαιναν και στο σινεμά της Βέροιας και παρακολουθούσαν διάφορα έργα εκπαιδευτικού και θρησκευτικού περιεχομένου. Ακόμα το καλοκαίρι μερικά παιδιά πήγαιναν και κατασκήνωση στο Κουτσοχώρι και σε άλλα μέρη. Τα παιδιά αυτά επιλέγονταν με κλήρωση που γίνονταν στο σχολείο. Στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς διοργανώνονταν γυμναστικές επιδείξεις από τους δασκάλους, οι οποίοι και απήγγειλαν πανηγυρικούς λόγους, έδιναν τα ενδεικτικά στους μαθητές και έβγαιναν μια αναμνηστική φωτογραφία. Παράλληλα με τα σχολικά τους καθήκοντα οι Δάσκαλοι Χριστόφορος Ιωσηφίδης και Τριαντάφυλλος Τριανταφυλλίδης δίδαξαν αφιλοκερδώς σε ενήλικες αναλφάβητους του χωριού .
Από την αρχή λειτουργίας του σχολείου, στην Βεργίνα φιλοξενούνταν και 30 περίπου παιδιά από το διπλανό χωριό Μετόχι Προδρόμου, μέχρι την κατασκευή του δικού τους σχολείο. Στις 19-10-1932 στάλθηκε επιστολή διαμαρτυρίας προς την αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου παιδείας στην εφημερίδα <ΑΣΤΗΡ> της Βέροιας για την μη κατασκευή σχολείου στο Μετόχι και την ταλαιπωρία των παιδιών που πήγαιναν στο κοντινό χωριό Βεργίνα για να μορφωθούν, περπατώντας μισή ώρα περίπου κάθε μέρα.
Το σχολείο της Βεργίνας λειτουργεί από την σχολική χρονιά 1926-27 μέχρι και σήμερα με μία διακοπή, από το 1941 έως το 1944 λόγω πολέμου. Κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου, πολλά παιδιά από το χωριό έφυγαν στην Βέροια και πήγαιναν στο 4ο δημοτικό Βέροιας όπου εκεί δίδασκε ο δάσκαλος από το χωριό Χριστόφορος Ιωσηφίδης- μέχρι το 1949. Τα παιδιά που δεν μπορούσαν να μεταβούν στην Βέροια, μαθήτευσαν σε δασκάλους από τα γειτονικά Παλατίτσια αλλά είχαν και δάσκαλο ένα Λοχία που υπηρετούσε τότε στο στρατιωτικό φυλάκιο της τούμπας. Το 1957-58 το σχολείο μετακόμισε λόγω ανακαίνισης. Εκείνη την χρονιά για κατάλυμα χρησιμοποιήθηκε το καφενείο του Ακριβόπουλου Κοσμά ο οποίος είχε φύγει ήδη για την Θεσσαλονίκη.
Στο σχολειό της Βεργίνας τις χρονιές 1973 -1974 έγιναν και πολλά επιμορφωτικά σεμινάρια από τους τοπικούς φορείς με πολύ μεγάλη συμμετοχή κατοίκων. Οι κλάδοι των θεμάτων που δίδασκαν ήταν: Γενικά, δασικά, Νομικά, Παιδαγωγικά, υγείας, Τουρισμού, Εθνικά, Θρησκευτικά και ψυχολογικά. Μερικά από τα θέματα ήταν: Σκοπός και αξία του επιμορφωτικού κέντρου, η δενδροφύτευση και ο σκοπός της , τα αγροτικά αδικήματα, η ανάγκη συνεργασίας σχολείου γονέων, η προβολή των αρχαιοτήτων του χωριού μου, τα δικαιώματα και η υποχρεώσεις του πολίτη, κάπνισμα - οινοπνευματώδη ποτά κ.α πολλά χρήσιμα θέματα για τους κατοίκους του χωριού.
