Με αφορμή το συγκροτημένο άρθρο σας στο προηγούμενο φύλλο της έγκριτης εφημερίδας σας (12/07/2021), με τίτλο «Στο….. ακουστικό της!!!», σας παραθέτω προς δημοσίευση το παρακάτω άρθρο, με την ελπίδα, πως συμβάλλω στον εμπλουτισμό του δημόσιου διαλόγου, αναφορικά με τη νέα χρήση του κτηρίου των Παλαιών Δικαστηρίων Βέροιας. Άποψή μου είναι, πως η διεκδίκηση του κτηρίου από την Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε. (ΕΤ.Α.Δ. Α. Ε.) μπορεί να ευοδωθεί με τον καλλίτερο τρόπο, εάν η νέα χρήση, που θα προταθεί, αποδεικνύεται, πως υπηρετεί κατά μοναδικό τρόπο τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και της κοινωνίας της Ημαθίας. Ή αλλιώς, η διεκδίκηση του κτηρίου δεν μπορεί να διαχωριστεί από την νέα χρήση του. Πώς, όμως, μπορεί να βρεθεί αυτή η νέα χρήση, που ταυτόχρονα να είναι αποδεκτή και από το ευρύ κοινό;
Ως πόλη, αλλά και ως Ημαθία, έχουμε εμπειρία από αποφάσεις πολιτικών, οι οποίοι, στηριζόμενοι στην δύναμη της εκλογής τους, προέβησαν σε λανθασμένες επιλογές. Τα παραδείγματα πολλά: η απουσία της Ημαθίας από το Νέο Χωροταξικό Σχέδιο Κεντρικής Μακεδονίας 2020 -2035, οι ‘Αστικές Αναπλάσεις’ της Βέροιας κ. ο. κ.
Αντί, λοιπόν, οι αποφάσεις, που αναφέρονται στη δημόσια σφαίρα, να οφείλονται στη φαντασία (?) των πολιτικών ταγών μας, ή στις ‘εκλάμψεις’ προσωπικοτήτων, θεωρώ πως είναι αντικειμενικά και δημοκρατικά ορθότερο να δίνεται η δυνατότητα στους πολίτες να εκφραστούν, με τη συμμετοχή τους σε έρευνες κοινού.
Για τη νέα χρήση του Παλαιού Δικαστικού Μεγάρου σας αναφέρω τα εξής:
Όπως γνωρίζετε, μέσω της Ομάδας Facebook ΒΕΡΟΙΑ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ διεξήχθη πρόσφατα μια διαδικτυακή Έρευνα Κοινού με τίτλο ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ – ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΒΕΡΟΙΑΣ. Η Έρευνα έγινε με προσωπική πρωτοβουλία, ως διαχειρίστρια της Ομάδας. Ήταν ανοικτή στο ευρύ κοινό και έδινε τη δυνατότητα ελεύθερης έκφρασης γνώμης. Ήταν ανεξάρτητη από ιδεολογίες και κόμματα, ανώνυμη και μέσω προγράμματος της Google.com, διασφαλίστηκε το αδιάβλητο και η αντικειμενικότητα των αποτελεσμάτων.
Μεγαλύτερη ανταπόκριση είχαν οι ηλικίες από 30-49 ετών (54%) και ακολουθούν οι ηλικίες 50-69 ετών (34%), δηλαδή πρόκειται για τις πλέον παραγωγικές και ώριμες ηλικίες. Ακόμη, το 68% των συμμετεχόντων διαθέτουν πτυχίο ΑΕΙ, ΑΤΕΙ ή / και μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών, γεγονός, που προσδίδει ιδιαίτερο κύρος στην έρευνα.
Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν σε πενήντα ερωτήματα, ένα από τα οποία αφορούσε στο πρώην Δικαστικό Μέγαρο στην Πλατεία Ωρολογίου. Το ερώτημα ήταν:
«Ποιες κατά τη γνώμη σας θα πρέπει να είναι οι νέες χρήσεις των Παλιών Δικαστηρίων;»
Το ερώτημα ήταν ανοικτό, δηλαδή οι συμμετέχοντες μπορούσαν να επιλέξουν μία ή / και περισσότερες απαντήσεις, από τις εξής επιλογές, που τους προσφέρονταν: ‘Δημοτική Πινακοθήκη’, Κέντρο Πληροφόρησης Τουριστών για τη Βέροια και την Ημαθία’, ‘Μουσείο Πόλης Βέροιας’, Μουσείο Εκπαίδευσης’, ‘Περιοδικές Εκθέσεις Εικαστικών’, ‘Πολυχώρος Πολιτισμού’, ‘Πολυχώρος Κοινωνικής Συναναστροφής’, ‘Άλλο’, ‘Δεν Γνωρίζω / Δεν απαντώ’.
Οι απαντήσεις έχουν ως εξής:
‘Πολυχώρος Πολιτισμού’ 58,1% του συνόλου των απαντήσεων.
‘Μουσείο Πόλης Βέροιας’ 48,8% »
‘Πολυχώρος Κοινωνικής Συναναστροφής’ 39,0% »
‘Περιοδικές Εκθέσεις Εικαστικών’ /
‘Δημοτική Πινακοθήκη’ 36,6% »
‘Μουσείο Εκπαίδευσης’ 24,4% »
‘Κέντρο Πληροφόρησης τουριστών για τη Βέροια και
την Ημαθία’ 19,5% »
‘Άλλο’ 9,8% »
‘Δεν γνωρίζω / Δεν απαντώ’ 0,0% »
Επεξεργαζόμενη τα παραπάνω στοιχεία και απλουστεύοντας, ώστε τα ευρήματα να καταστούν επιχειρησιακά,
Ο 1 στους δύο πολίτες προτείνει ‘Πολυχώρο Πολιτισμού’ ή / και ‘Μουσείο Πόλης Βέροιας’,
Ο 1 στους τρεις πολίτες προτείνει ‘Δημοτική Πινακοθήκη’ ή /και ‘Περιοδικές Εκθέσεις Εικαστικών’ ή / και ΄Πολυχώρο Κοινωνικής Συναναστροφής και Αναψυχής’ και
Ο 1 στους τέσσερις πολίτες προτείνει ‘Μουσείο Εκπαίδευσης’ ή / και ‘Κέντρο Πληροφόρησης Τουριστών’.
Γράφημα 1: Απαντήσεις Έρευνας της Ομάδας Fb ‘ΒΕΡΟΙΑ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ’
Διευκρίνηση: η φράση ‘ή/και’ τίθεται για να τονιστεί η ανάγκη περαιτέρω επεξεργασίας των επιλογών, καθώς το κτήριο είναι πεπερασμένο σε μέγεθος και ασφαλώς δεν μπορεί να υποδεχθεί, παρά ένα μικρό μέρος από τις παραπάνω χρήσεις. Η Έρευνα συνέβαλε στο να επιλεγούν οι προτεραιότητες, όπως ‘Πολυχώρος Πολιτισμού’ ή/και ‘Μουσείο Πόλης Βέροιας’, έναντι των άλλων επιλογών, και των προτάσεων, που έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς από άλλους θεσμούς ή προσωπικότητες, οι οποίες βρέθηκαν χαμηλά στις επιλογές των συμμετεχόντων.
Ο σύνδεσμος της διαδικτυακής Έρευνας στο Youtube:
https://www.youtube.com/watch?v=z1Zz25Trsmo
Για άλλη μια φορά αναδείχθηκε η χρησιμότητα των κατάλληλων επιστημονικών ερευνών, πριν από τη λήψη οποιασδήποτε απόφασης, που αφορά στο μέλλον της πόλης μας. Αναλογιστείτε, πόσο μεγάλη ωφέλεια, θα αποκόμιζε η πόλη, εάν εκπονούνταν η έρευνα, που προτείνω σε κάθε ευκαιρία εδώ και καιρό και αφορά στο σύνολο του Ιστορικού της Κέντρου και των παλαιότερων συνοικιών της.
Εδραία πεποίθησή μου είναι, πως πριν από οποιαδήποτε απόφαση ή μελέτη, που αφορά στην πόλη, θα πρέπει να έχει ήδη εκπονηθεί δι-επιστημονική και ολιστική έρευνα για όλες τις παραμέτρους αστικής ανάπτυξης, με όρους οικονομικής καινοτομίας, κοινωνικής συνοχής, πολιτισμικής δημιουργικότητας και περιβαλλοντικής αειφορίας και ανθεκτικότητας. Μάλιστα, αυτού του είδους η έρευνα θα πρέπει να είναι κυλιόμενη, δηλαδή να εκπονείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα (π.χ., ανά πενταετία), ώστε να γνωρίζουμε και τις μεταβολές, που λαμβάνουν χώρα. Μ’ αυτόν και μόνο μ’ αυτόν τον τρόπο τίθεται στη σωστή του βάση και κατά το δυνατόν ορθά και συγκροτημένα κάθε επιμέρους ερώτημα, όπως αυτό της επανάχρησης των Παλαιών Δικαστηρίων.
Μια πιο εξειδικευμένη έρευνα για τις νέες χρήσεις του πρώην Δικαστικού Μεγάρου ασφαλώς και θα κληθεί να λάβει υπόψη της, τόσο το ευρύτερο, όσο και το εγγύτερο αστικό περιβάλλον, με την ιστορική και γεωγραφική στρωματογραφία του, συνθέτοντας ένα αστικό σύνολο μνημείων, δημοσίων χώρων και διαδρομών, πολύ ελκυστικό για τους κατοίκους και τους επισκέπτες, ένα σύνολο, που θα είναι και θα σημαίνει πολλά περισσότερα από το απλό άθροισμα των μερών του.
Αναλογιστήκατε, μήπως, γιατί σ’ αυτό τον τόπο είναι τόσο δύσκολο να ευδοκιμήσουν πρωτοποριακές ιδέες, που αλλού αποτελούν κατακτημένο τρόπο σκέψης και στάσης απέναντι στα κοινά πράγματα;
ΝΕΑ ΧΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΜΕΓΑΡΟ ΒΕΡΟΙΑΣ
ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΑΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΩΡΟΛΟΓΙΟΥ
Η διεκδίκηση των πρώην Δικαστηρίων Βέροιας από τον Δήμο της πόλης εξελίχθηκε μέχρι σήμερα σε μείζονα γρίφο, ενώ η τοπική κοινωνία, όπως και η Ημαθία γενικότερα, επιθυμεί την επανάχρησή του, μαζί με τον ανασχεδιασμό της πλατείας Ωρολογίου. Την αναγκαιότητα και το είδος (ή τα είδη) της νέας χρήσης ανέπτυξα στο άρθρο μου στο φύλλο σας της 19ης Ιουλίου, στηριζόμενη στην Έρευνα Κοινού, που διεξήχθη στο πλαίσιο της Ομάδας Fb ΒΕΡΟΙΑ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.
Πεποίθησή μου είναι, πως η διεκδίκηση του κτηρίου από την Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε. (ΕΤ.Α.Δ. Α. Ε.) μπορεί να ευοδωθεί, εάν η νέα χρήση, που θα προταθεί, αποδεικνύεται, πως υπηρετεί επαρκώς και κατά μοναδικό τρόπο τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και της κοινωνίας της Ημαθίας γενικότερα και μάλιστα, πως αποτελεί αδήριτη ανάγκη να υπηρετηθεί από το συγκεκριμένο κτήριο και στη συγκεκριμένη θέση. Ή αλλιώς, η διεκδίκηση του κτηρίου, όπως και η χρηματοδότηση της επανάχρησής του, δεν μπορούν να διαχωριστούν από την νέα χρήση του, καθώς αυτή θα πρέπει να αποτελεί μέρος του επιχειρήματος διεκδίκησης.
Ως πόλη, αλλά και ως Ημαθία, έχουμε εμπειρία από αποφάσεις πολιτικών, οι οποίοι, στηριζόμενοι στην δύναμη της εκλογής τους, προέβησαν – και προβαίνουν - σε λανθασμένες επιλογές. Τα παραδείγματα πολλά: η απουσία της Ημαθίας από το Νέο Χωροταξικό Σχέδιο Κεντρικής Μακεδονίας 2020 -2035, οι ‘Αστικές Αναπλάσεις’ της Βέροιας των τελευταίων δεκαετιών, η πρόταση για το νέο Κλειστό Γυμναστήριο και πολύ, πρόσφατα, το Νέο Διοικητήριο Ημαθίας, η παραγωγή του οποίου θα έπρεπε να ακολουθήσει τις διαδικασίες προκήρυξης και μάλιστα διαγωνισμού με βραβεία.
Αντί, λοιπόν, οι αποφάσεις, που αναφέρονται στη δημόσια σφαίρα, να οφείλονται στη δύναμη ή τη φαντασία (?) των πολιτικών ταγών μας, ή ακόμη και στις ιδέες προσωπικοτήτων, θεωρώ, πως είναι αντικειμενικά και δημοκρατικά ορθότερο να δίνεται η δυνατότητα στους πολίτες να εκφραστούν, μέσω της συμμετοχής τους σε Έρευνες Κοινού. Σε μια δεύτερη φάση, οι έρευνες αυτές θα πρέπει να εξειδικεύονται ακόμη περισσότερο μέσα από δι-επιστημονικές αναλύσεις, οι οποίες θα προσδιορίζουν το είδος, το περιεχόμενο, τα αιτούμενα, τις σχέσεις με την ευρύτερη αστική περιοχή, τις προδιαγραφές αστικής και αρχιτεκτονικής κλίμακας κ. ά. Κατόπιν ακολουθούν οι προκηρύξεις μελετών, είτε μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών του Ειδικού Μητρώου Μελετητών, είτε μέσω Αρχιτεκτονικών / Αστικών διαγωνισμών με βραβεία.
H χρωματική πρόταση της πλάγιας όψης της μελέτης επανάχρησης.
Την αρχική φάση αυτής της προσέγγισης εκφράζει και η Έρευνα Κοινού, που διεξήχθη μέσω της Ομάδας Fb ΒΕΡΟΙΑ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, όπου η νέα χρήση του πρώην Δικαστικού Μεγάρου αποτέλεσε ένα από τα πενήντα ερωτήματα, στα οποία απάντησαν 41 συμπολίτες μας.
Σας θυμίζω, πως η έρευνα αυτή, αντικειμενική και αδιάλειπτη και κυρίως εθελοντική και αφιλοκερδής, ανέδειξε, ως τις καταλληλότερες χρήσεις τον ‘Πολυχώρο Πολιτισμού’ (58,1%), το ‘Μουσείο Πόλης Βέροιας’ (48,4%) και τον ‘Πολυχώρο Κοινωνικής Συναναστροφής’ (39%).
Η Έρευνα μπορεί να βρεθεί στο σύνολό της μέσω του Youtube στην ηλεκτρονική διεύθυνση:
https://www.youtube.com/watch?v=z1Zz25Trsmo
Είχα την τύχη, επί προεδρίας αείμνηστου Κωνσταντίνου Μπιζάκη, διακεκριμένου δικηγόρου και τότε προέδρου του Συλλόγου Δικηγόρων Βέροιας, να μελετήσω το κτήριο και να προτείνω την επανάχρησή του πάλι ως δικαστήρια, όπου όμως θα συστεγάζονταν το Διοικητικό δικαστήριο και το Ειρηνοδικείο.
Για την ιστορία, η πρότασή μου περιελάμβανε την πλήρη αξιοποίηση, τόσο του υπογείου, όσο και της στέγης του κτηρίου, ώστε αυτό να ανταποκριθεί στο απαιτητικό κτηριολογικό πρόγραμμα, παράλληλα με την ανάδειξή του ως ιστορικού και διατηρητέου κτηρίου. Στην πορεία τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά και σήμερα έχουμε ένα κενό κτήριο, που θα πρέπει επειγόντως να βρει μια νέα χρήση, διότι αργά ή γρήγορα κινδυνεύει να καταρρεύσει.
Είναι καιρός και η πόλη μας να περάσει στη φάση του ορθού λόγου, από την φάση της επίδειξης ισχύος και της προσωπικής έμπνευσης. Νομίζω, μάλιστα, πως δεν είναι ουτοπικό να προταθεί η διεξαγωγή δημοψηφίσματος με θέμα τη νέα χρήση, ώστε, αφενός μεν να διασφαλισθεί πλήρως η κοινωνική νομιμοποίηση της απόφασης, αφετέρου να ενδυναμωθεί η φωνή της διεκδίκησης προς την Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε. (ΕΤ.Α.Δ. Α. Ε.).
Η Έρευνα Κοινού, που σας ανέφερα παραπάνω, μπορεί να αποτελέσει τη βάση για το δημοψήφισμα ή τουλάχιστον την έναρξη του δημοσίου διαλόγου.
