Του Ηλία Τσέχου
Καθώς διαβαίνω δυο χρόνια εργασιών ''Ανθολογία Ποντιακής Ποίησης'' η Δίγλωσσος, μεταφορά στην νεοελληνική γλώσσα εμού ιδίου, αρχές 2022 αυτοέκδοσης και 300 σελίδες, συναντώντας μύριες γονικές ρίζες, βουνά, δάση και παρχάρια Πολιτισμού, πρόσφατα ανταμώνω άνθη, πικρά και χαρούμενα, τραγούδια ενός αιώνα πριν, ηχογραφημένα από τη ''μοίρα'' Μέλπω Μερλιέ... συνταράσομε, χλομιάζω τα δάκρυα, βουλιάζω στα βάτα μιας πατρίδας που δεν έχω επισκεφθεί, οδύρομαι στους αφανισμούς, τους ξεριζωμούς, στα μοιρολόια, στους σκοπούς των χορών, στις αιώνιες ψυχές της Ποντιακής Λύρας και του Τουλουμιού, βάτος μυρωμένη η φυλή μου άκαυτη... Χαίρε Μέλπω και Χαίρε Καυκάσιε Γιάννη Σιδηρόπουλε θρύλε τραγουδοποιέ, θρυλικά παλεύοντας την όλη ζωή μας, την ολίγη!
Μη λυπηθείτε τη Χαρά, μην Κλάψετε τη Λύπη, ο Χρόνος μας είναι Αρπακτικό, που μόνο Μνήμη και Αγώνας τον σκοτώνει...
Κατά το 1930, δυο έτη πάνω δύο κάτω (έρευνα), η Μέλπω Μερλιέ αυτή η σπουδαία κυρία, η Μικρασιάτισσα, για τον σύζηγό της Οκτάβιο Μερλιέ θα μιλήσουμε μια άλλη στιγμή, παίρνοντας δρόμους και διαπερνώντας τόπους ιερούς, με τους ακούραστους εργάτες συνεργάτες της, φωνογράφησαν και ''φωτογράφισαν'' 104 τραγούδια του Πόντου. Από τον Ανατολικό Πόντο 82 (Πόντος Καυκάσου 24, Περιφέρεια Τραπεζούντας 32 και 26 Περιφέρεια Αργυρούπολης), 22 από το Δυτικό Πόντο (9 από Κερασούντα, 7 από Οινόη, 6 από Ινέπολη). Η έκδοση των 2 CD ( βρήκαμε και την τιμή:28,95 ευρώ) , περιλαμβάνει μόνο τραγούδια από τον ανατολικό Πόντο, τα συνοδεύει ένθετο βιβλίο 116 σελίδων, με τους στίχους των τραγουδιών, βιογραφικά των μουσικών και τραγουδιστών, φωτογραφικό υλικό από το Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο, κείμενα από τους Μάρκο Φ. Δραγούμη, Δ. Λουκόπουλο, Χρήστο Σαμουηλίδη, Σάββα Καλεντερίδη. Χαρακτηριστικό της καταγραφής είναι πως δεν ακούγονται άλλα όργανα, παρά μόνο η λύρα και το τουλούμι, ενώ της Τρίχας το Γεφύρι α καπέλα! Οι φωνές που τραγουδούν και υποκλινόμαστε στις ατίμητες αυτές δωρεές είναι: Γιάννης Χαραλαμπίδης 13 τραγούδια, Νίκος Χαλυβόπουλος 10 τραγούδια +1 οργανικό, Ξανθίππη Ιωσηφίδου 10, Αθηνά Καρασαβίδου 10, Νικόλαος Τιφτικίδης 8, Ευστάθιος Μιχαηλίδης 3, Βασίλης Υφαντίδης 2, Βασίλειος Παπαντωνίου 1, Γεώργιος Χαλκίδης- Θεόδωρος Μυστακόπουλος 1 (οργανικό) Η μουσικολογική ανάλυση από το Μάρκο Φ .Δραγούμη Η απόδοση από τα Ποντιακά στα Ελληνικά: Σοφία Ιωαννίδου Μετάφραση από τα Τούρκικα στα Ελληνικά: Άννα Κοντού Μετάφραση στα Αγγλικά: Μάρκος Φ .Δραγούμης / Μαριλένα Τριανταφυλλίδου Επιμέλεια ενθέτου, παραγωγής, έκδοσης : Μάρκος Φ.Δραγούμης / Θανάσης Μωραϊτης
Εύγε, Εύγε τους, Ποιητές Ουρανού και γης! Και ήθελα να μοιραστώ μαζί τους και μαζί σας τα Α μ ά ρ α ν τ α...
