Tι είναι η αιμορροϊδοπάθεια?

Η νόσος των αιμορροΐδων ή αιμορροϊδοπάθεια, όπως αποκαλείται επιστημονικά, είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Η πρώτη γραπτή αναφορά απαντά σε αιγυπτιακό πάπυρο, που χρονολογείται από το 1.700 π.Χ. Ο Ιπποκράτης αφιέρωσε ένα από τα συγγράμματά του («Περί αιμορροΐδων») στην περιγραφή των συμπτωμάτων, την αιτιολογία, αλλά και τη θεραπεία της πάθησης με μεθόδους, οι οποίες, σε μεγάλο  βαθμό, αποτέλεσαν τον προπομπό των σύγχρονων τεχνικών, όπως η απολίνωση (περίδεση) των αιμορροΐδων με μάλλινο νήμα ή ο καυτηριασμός τους.

Η αιμορροϊδοπάθεια αντιπροσωπεύει ένα από τα συχνότερα νοσήματα του σύγχρονου ανθρώπου. Αν και είναι δύσκολο να υπολογισθεί η ακριβής συχνότητά της, καθώς πολλοί πάσχοντες δεν αναζητούν ιατρική βοήθεια, εκτιμάται ότι σχεδόν το 50% των ανθρώπων στις δυτικές κοινωνίες θα εμφανίσει κάποια περίοδο της ζωής του συμπτώματα αιμορροϊδοπάθειας. Ένα ποσοστό 5-10% εξ αυτών θα χρειαστεί τελικά χειρουργική επέμβαση.

Είναι λάθος να χρησιμοποιείται η έκφραση «έχω αιμορροΐδες», γιατί, στην πραγματικότητα, όλοι οι άνθρωποι έχουν αιμορροΐδες από τη γέννησή τους. Οι αιμορροΐδες ή αιμορροϊδικοί όζοι δεν είναι τίποτε άλλο από ένα δίκτυο μικρών αγγείων στην περιοχή του πρωκτού, που εντοπίζεται κάτω από τον χιτώνα που επενδύει εσωτερικά το παχύ έντερο και ονομάζεται βλεννογόνος. Οι αιμορροΐδες συμμετέχουν στη λειτουργία της εγκράτειας των κοπράνων και για το λόγο αυτό χαρακτηρίζονται συχνά ως «μαξιλαράκια» της περιοχής.

Συμπτώματα και αιτιολογία

Στην αιμορροϊδοπάθεια τα αγγεία που αποτελούν τις αιμορροΐδες διογκώνονται προκαλώντας συμπτώματα, όπως η αιμορραγία (όπως υποδηλώνει και η ετυμολογία της λέξης «αιμορροΐδα» από το «αἷμα» και το «ῥέω») στο χαρτί υγείας ή με τη μορφή σταγόνων στη λεκάνη, ο πόνος (όταν υπάρχει θρόμβωση, δηλαδή το αίμα στο εσωτερικό των αιμορροΐδων πήξει), η ενοχλητική εκροή βλέννας, ο ερεθισμός και η φαγούρα στην περιοχή του πρωκτού.

Αν και η αιμορροϊδοπάθεια είναι πολύ συνηθισμένη νόσος, τα ακριβή αίτιά της παραμένουν αμφιλεγόμενα. Εντούτοις, υπάρχουν παράγοντες που θεωρείται ότι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αιτιοπαθογένειά της, όπως η δυσκοιλιότητα, η διάρροια, οι κακές συνήθειες κατά τη διάρκεια των κενώσεων (πολύωρη παραμονή στην τουαλέτα, εσφαλμένη στάση του σώματος), η φτωχή σε φυτικές ίνες δίαιτα, η καθιστική ζωή και η έλλειψη σωματικής άσκησης, η αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση (παχυσαρκία, χρόνιος βήχας, ασκίτης, ενδοκοιλιακή μάζα), η εγκυμοσύνη, γενετικοί παράγοντες και η προχωρημένη ηλικία.

Βαρύτητα της πάθησης

Η αιμορροϊδοπάθεια κατατάσσεται σε 4 κατηγορίες ή βαθμούς:

1ος βαθμός: οι αιμορροϊδικοί όζοι είναι ορατοί στην ενδοσκόπηση.

2ος βαθμός: οι αιμορροΐδες προπίπτουν κατά την κένωση, αλλά ανατάσσονται (επανέρχονται στη θέση τους) αυτόματα μετά την κένωση.

3ος βαθμός: οι αιμορροΐδες προπτίπτουν μετά την κένωση και ανατάσσονται μόνο με χειρισμούς του ασθενούς (συνήθως με το δάκτυλο).

4ος βαθμός: οι αιμορροΐδες εξέχουν μόνιμα από τον πρωκτό.

Η κατηγοριοποίηση αυτή ενέχει μεγάλη αξία για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.

Η αιμορροϊδοπάθεια είναι μια καλοήθης νόσος, η οποία ούτε προκαλεί ούτε εξελίσσεται ποτέ σε καρκίνο. Ωστόσο, οι δυο παθήσεις μπορεί κάλλιστα να συνυπάρχουν. Πολλά από τα συμπτώματα της αιμορροϊδοπάθειας είναι κοινά με εκείνα άλλων σοβαρών παθήσεων, όπως ο καρκίνος του πρωκτού και του παχέος εντέρου, η ελκώδης κολίτιδα, τα κονδυλώματα κ.ά. Κατά συνέπεια, ο ιατρός είναι ο μόνος αρμόδιος να θέσει την ορθή διάγνωση με βάση το ιστορικό, την κλινική εξέταση και τη συνδρομή εξετάσεων, αν το κρίνει απαραίτητο. Ο ενδοσκοπικός έλεγχος (πρωκτοσκόπηση, ορθοσιγμοειδοσκόπηση, κολονοσκόπηση) είναι απόλυτα αναγκαίος, για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο σοβαρής νόσου που υποδύεται ή συνυπάρχει με την αιμορροϊδοπάθεια. Η κλινική εμπειρία έχει αποδείξει ότι η άκριτη υιοθέτηση «θαυματουργών» θεραπειών που συστήνονται από «συγγενείς και φίλους» ή προβάλλονται στο διαδίκτυο μπορεί να έχει καταστροφικές επιπτώσεις (καθυστερημένη διάγνωση και θεραπεία), αν οι «αιμορροϊδες» υποκρύπτουν στην πραγματικότητα σοβαρό νόσημα.

Κλασική θεραπεία και αιμορροϊδοπλαστική με laser

Λαμβάνοντας υπόψη τον καλοήθη χαρακτήρα της νόσου, η αιμορροϊδοπάθεια θα πρέπει να αντιμετωπίζεται χειρουργικά, μόνο όταν υπάρχουν συμπτώματα. Στα αρχικά στάδια της πάθησης η συντηρητική αντιμετώπιση (δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες, ενυδάτωση, σωματική δραστηριότητα, σταθερό πρόγραμμα κενώσεων κ.ά.) θα πρέπει να είναι ο κανόνας. Εάν τα συμπτώματα επιμείνουν παρά τη συντηρητική αγωγή ή η αιμορροϊδοπάθεια είναι 3ου ή 4ου βαθμού, τίθεται πλέον θέμα χειρουργείου.

Στη συνείδηση του κοινού η χειρουργική θεραπεία της αιμορροϊδοπάθειας έχει ταυτισθεί με έντονο άλγος, μακρά περίοδο ανάρρωσης και συχνές υποτροπές. Τα τελευταία χρόνια, εντούτοις, η θεραπευτική φαρέτρα έχει εμπλουτισθεί με καινοτόμες τεχνικές που εξασφαλίζουν ανώδυνη και οριστική θεραπεία. Στις τεχνικές αυτές ανήκει η αιμορροϊδοπλαστική με laser (Laser Haemorrhoidoplasty ή συντομογραφικά LHP), η οποία είναι μια πρωτοποριακή, ελάχιστα επεμβατική, αναίμακτη, ανώδυνη, ασφαλής και εξαιρετικά αποτελεσματική μέθοδος αντιμετώπισης της αιμορροϊδοπάθειας. Η LHP βασίζεται στην τεχνολογία των lasers. Το laser είναι μια υψηλής ενέργειας δέσμη φωτός που απορροφάται πλήρως από το νερό. Επειδή οι ανθρώπινοι ιστοί περιέχουν 75-90% νερό, το laser προκαλεί εξάτμιση του νερού στο σηµείο εστίασης με συνέπεια να δημιουργεί τομή. Επιπλέον, το υψηλής ενέργειας φως αποφράσσει όλα τα αιµοφόρα αγγεία µε διάµετρο µικρότερη του ενός χιλιοστού. Έτσι περιορίζει στο ελάχιστο τόσο τη διεγχειρητική όσο και τη µετεγχειρητική αιµορραγία (αναίμακτη τεχνική). Στην περίπτωση των αιμορροΐδων, η υψηλή ενέργεια του laser εξαερώνει τα κύτταρα  καταστρέφοντας έτσι τον παθολογικό ιστό. Επιπρόσθετα, επειδή προκαλεί ελάχιστη θερµική καταστροφή, αφήνει τους παρακείµενους ιστούς  άθικτους.

Η μέθοδος LHP χρησιμοποιεί μια λεπτή και εύκαμπτη οπτική ίνα, η οποία εισάγεται  κάτω από τον βλεννογόνο στη βάση του αιμορροϊδικού όζου. Καθώς η ίνα αποσύρεται προοδευτικά, η ενέργεια του laser κατανέμεται ομοιόμορφα σε ακτίνα 360ᵒ συρρικνώνοντας τον διογκωμένο αιμορροϊδικό όζο. Ο βλεννογόνος του εντέρου προσκολλάται στον υποκείμενο ιστό και με τον τρόπο αυτό διατηρείται πλήρως η λειτουργία των αιμορροϊδικών «μαξιλαριών». Επιπλέον, επειδή η εκπεμπόμενη ενέργεια είναι πλήρως ελεγχόμενη, οι σφιγκτήρες και γενικότερα η ανατομία του πρωκτικού σωλήνα δεν επηρεάζονται. Έτσι αποσοβείται ο κίνδυνος εμφάνισης σοβαρών επιπλοκών, όπως η στένωση του πρωκτού ή η ακράτεια. Μετά την επέμβαση τα συμπτώματα υποχωρούν σταδιακά με το βέλτιστο αποτέλεσμα να επιτυγχάνεται σε 1 έως 3 εβδομάδες.

Πλεονεκτήματα LHP

Τα πλεονεκτήματα της LHP είναι πολλαπλά:

- Πρόκειται για μια απλή και σύντομη χειρουργική επέμβαση, που διαρκεί κατά μέσο όρο 20 λεπτά. Πραγματοποιείται υπό γενική, ραχιαία αναισθησία ή καταστολή (μέθη) ανάλογα με τον/την ασθενή

- Απαιτεί νοσηλεία μερικών ωρών

- Η επάνοδος του ασθενούς στην καθημερινότητά του είναι άμεση χωρίς κανένα περιορισμό στη σωματική δραστηριότητα, τη διατροφή ή το λουτρό

- Είναι αναίμακτη

- Είναι ανώδυνη, αφού σπάνια απαιτείται η λήψη αναλγητικών μετεγχειρητικά (συνήθως παρακεταμόλης)

- Ο κίνδυνος μετεγχειρητικών επιπλοκών (π.χ. αιμορραγία, αιμάτωμα, μόλυνση) είναι ελάχιστος δεδομένου ότι δεν περιλαμβάνει τομές, αφαίρεση ιστών ή ράμματα

- Αποκαθιστά την ανατομία της περιοχής, ενώ ταυτόχρονα διατηρεί την ακεραιότητα των σφιγκτήρων αποτρέποντας έτσι τον κίνδυνο στένωσης ή ακράτειας

- Αν χρειαστεί, μπορεί να επαναληφθεί χωρίς πρόβλημα και είναι ιδανική για τις υποτροπές της αιμορροϊδοπάθειας μετά από χρήση άλλων τεχνικών

- Μπορεί να συνδυασθεί με άλλες μεθόδους σε περιπτώσεις προχωρημένης νόσου π.χ. σε μεγάλου βαθμού πρόπτωση γίνεται ανάρτηση του βλεννογόνου του εντέρου με χρήση ραμμάτων

- Τα αποτελέσματά της είναι εξαιρετικά. Με βάση τη διεθνή βιβλιογραφία το ποσοστό επιτυχίας της LHP κυμαίνεται μεταξύ 92 και 98%.

Συνοψίζοντας, η αιμορροϊδοπάθεια είναι μια νόσος που ταλαιπωρεί εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Η διάγνωση και θεραπεία της αιμορροϊδοπάθειας θα πρέπει να γίνονται πάντοτε από τον ειδικό ιατρό. Για πολλές δεκαετίες η προσφυγή στον ιατρό, λόγω της ανατομικής εντόπισης του προβλήματος αποτελούσε ταμπού για ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών. Από την άλλη πλευρά, η κλασική μέθοδος της αιμορροϊδεκτομής συνοδεύεται από έντονο μετεγχειρητικό πόνο, ενώ αρκετές από τις πιο σύγχρονες τεχνικές χαρακτηρίζονται από σημαντικό ποσοστό υποτροπών. Η αιμορρροϊδοπλαστική με laser (LHP) έχει εδραιωθεί διεθνώς ως μια μέθοδος τεχνολογικά εξελιγμένη, απλή, ελάχιστα επεμβατική, αναίμακτη, ανώδυνη, ασφαλής, που εγγυάται ταχεία ανάρρωση καθώς και εξαιρετικά και μόνιμα αποτελέσματα καταρρίπτοντας έτσι τον μύθο ότι η χειρουργική θεραπεία της αιμορροϊδοπάθειας είναι μια επώδυνη διαδικασία που ακολουθείται μάλιστα συχνά από επανεμφάνιση του προβλήματος.