Η σούπα αποτελεί ένα από τα κατεξοχήν χειμερινά πιάτα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να καταναλωθεί και άλλες εποχές. Οι σούπες γενικότερα τυγχάνουν ευρείας κατανάλωσης, από το τραπέζι μιας μέσης οικογένειας μέχρι τα πιο gourmet εστιατόρια. Ειδικά για ένα παιδί θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια εξαιρετική διατροφική επιλογή κατά τη χειμερινή περίοδο. Ενα πλήρες και υγιεινό γεύμα, το οποίο προσφέρει πολύτιμα θρεπτικά συστατικά.

Μια φορά κι έναν καιρό

Η λέξη σούπα προέρχεται από το γαλλικό soup που έχει ως ρίζα το λατινικό suppa που σημαίνει ψωμί βουτηγμένο σε ζουμί. Ιστορικά στοιχεία δείχνουν ότι έκαναν την εμφάνισή τους από το 6000 π.Χ. Το 1772 το πρώτο εγχειρίδιο μαγειρικής που δημοσιεύθηκε στην Αμερική περιείχε τη συνταγή της πατατόσουπας, η οποία παρασκευάστηκε για πρώτη φορά στη Γερμανία, ενώ το πρώτο βιβλίο με συνταγές σούπας εκδόθηκε το 1882. Τα υλικά που επιλέγονται και ο τρόπος μαγειρέματός τους θα καθορίσουν τη θερμιδική αλλά και γενικότερη θρεπτική αξία μιας σούπας. Ετσι οι θερμίδες τους μπορεί να ξεκινούν από τις 200-250 για μια απλή σούπα λαχανικών και να φτάνουν τις 700-800 για κρεατόσουπες με λιπαρά κομμάτια κρέατος ή γαλλικές κρεμμυδόσουπες που έχουν μέσα μεγάλη ποσότητα λιπαρών τυριών.

Ας δούμε όμως ποια είναι τα βασικά διατροφικά χαρακτηριστικά που συναντάμε στις περισσότερες σούπες:

Τα «συν»

Βασικό χαρακτηριστικό τους είναι η υψηλή περιεκτικότητα σε νερό, που μπορεί να αποτελεί μέχρι και το 60%-70% της σούπας. Για τον λόγο αυτόν προκαλούν και εύκολο κορεσμό και μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση μιας σούπας λαχανικών ως πρώτο γεύμα αυξάνει το αίσθημα κορεσμού και μας κάνει να τρώμε κατά 20% λιγότερο.

Ποικιλία λαχανικών

Οι περισσότερες σούπες περιέχουν άφθονα λαχανικά, όπως ντομάτα, καρότο, σέλινο, κολοκύθι, μπρόκολο, κουνουπίδι, κρεμμύδι αρακά, μανιτάρια και πολλά άλλα. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα το πιάτο μας να έχει πολλές φυτικές ίνες, οι οποίες είναι απαραίτητες για την καλή λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος.

Παράλληλα, περιέχονται πολλές υδατοδιαλυτές βιταμίνες, όπως βιταμίνη C, βιταμίνες συμπλέγματος Β, μέταλλα, ιχνοστοιχεία και πολλά αντιοξειδωτικά συστατικά. Για όλα αυτά, οι σούπες είναι ένα εξαιρετικό όχημα για να εντάξουμε τα λαχανικά στη διατροφή παιδιών που δεν συνηθίζουν να τα καταναλώνουν. Και αυτό γιατί σε μια σούπα οι μαμάδες μπορούν να «κρύψουν» πολλά και διαφορετικά λαχανικά ή όσπρια, πολτοποιώντας τα ώστε να μην είναι ορατά στα παιδιά. Ετσι, μπορούν να ενισχύσουν όχι μόνο τη γεύση, αλλά και τη θρεπτική αξία της σούπας και να εμπλουτίσουν το διαιτολόγιο του παιδιού με τρόφιμα που αρνείται να καταναλώσει σε άλλη μορφή.

Πολλά αρωματικά και μπαχαρικά

Σκόρδο, πιπέρι, βασιλικός και πολλά άλλα αρωματικά και μπαχαρικά προσδίδουν σε μια σούπα πολύ άρωμα αλλά και πολύτιμα αντιοξειδωτικά συστατικά.

Πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας

Με εξαίρεση τις σούπες λαχανικών, τα υπόλοιπα είδη, όπως κρεατόσουπες, κοτόσουπες, ψαρόσουπες, μανιταρόσουπες, εμπεριέχουν πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, η οποία είναι απαραίτητη για την καλή λειτουργία του οργανισμού. Ειδικότερα, μια σούπα που περιέχει μια πηγή πρωτεΐνης χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, όπως ψάρι, κοτόπουλο, άπαχα μέρη κόκκινου κρέατος ή και όσπρια, ποικιλία λαχανικών κι ένα αμυλούχο συστατικό (ρύζι, ζυμαρικά, τραχανάς κ.λπ.) συνθέτει ένα ολοκληρωμένο γεύμα για το παιδί, που προσφέρει πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, φυτικές ίνες και πολύτιμες βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία και αντιοξειδωτικά.

Τα «πλην»

Αλάτι

Αποτελεί ένα υλικό που μπορεί να νοστιμίσει μια σούπα, αλλά όταν υπερκαταναλώνεται εγκυμονεί κινδύνους. Για τον λόγο αυτόν είναι σημαντικό να ελέγχουμε την κατανάλωσή του και να δίνουμε γεύση στη σούπα μας με περισσότερα αρωματικά και μπαχαρικά. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι ιδιαίτερα πλούσιες σε αλάτι είναι οι έτοιμες συμπυκνωμένες σούπες του εμπορίου.

Κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη

Σχετίζονται με προβλήματα για την καρδιά και τα αγγεία μας και θα τα βρούμε περισσότερο σε σούπες κρέατος. Επίσης βελουτέ σούπες που περιέχουν κρέμα γάλακτος ή σούπες με κίτρινα τυριά είναι πλούσιες σε κακής ποιότητας κορεσμένα λιπαρά.

Για ιδανικό θρεπτικό αποτέλεσμα

- Προτιμούμε οι σούπες να είναι σπιτικές και να παρασκευάζονται από φρέσκα υλικά.

- Σε σούπες κρέατος επιλέγουμε άπαχα μέρη από κοτόπουλο ή μοσχάρι, έχοντας αφαιρέσει την πέτσα και το ορατό λίπος.

- Επιλέγουμε ως βασική λιπαρή ύλη το ελαιόλαδο, προσέχοντας πάντα την ποσότητα που θα προσθέσουμε.

- Ελέγχουμε το αλάτι και χρησιμοποιούμε άφθονα μυρωδικά και αρωματικά.

- Δεν τσιγαρίζουμε τα λαχανικά πριν τα προσθέσουμε στη σούπα μας.

Βάλτε λοιπόν τις σούπες στη διατροφή των παιδιών αλλά και όλης της οικογένειας και πειραματιστείτε με διάφορα υλικά και συνταγές, προκειμένου να εξασφαλίσετε πρόσληψη πολλών διαφορετικών θρεπτικών συστατικών.

*Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Χάρη Γεωργακάκη, κλινικό διαιτολόγο-διατροφολόγο, ΜSc στην κλινική διατροφή, αντιπρόεδρο του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιαγγειακής Υγείας και Διατροφής