Ας ξεκινήσουμε αρχικά με το τι είναι το αναψυκτικό. Πρόκειται για ένα είδος ποτού που συνήθως περιέχει ανθρακούχο νερό, ένα γλυκαντικό και ένα φυσικό ή τεχνητό άρωμα για να δίνει την γεύση. Το γλυκαντικό μπορεί να είναι ένα σάκχαρο, σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης, χυμός φρούτων, υποκατάστατο ζάχαρης ή κάποιος συνδυασμός αυτών. Μπορεί επίσης να περιέχει καφεΐνη, χρωστικές ουσίες, συντηρητικά και πολλά άλλα πρόσθετα.

Οι επιστήμονες έχουν ανακηρύξει τα αναψυκτικά εδώ και χρόνια σε νούμερο ένα κίνδυνο για τη δημόσια υγεία υποστηρίζοντας πως η κατανάλωσή τους ελλοχεύει κινδύνους που οδηγούν σε προβλήματα υγείας τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες. Το μεγαλύτερο κακό ξεκινάει από την ποσότητα της ζάχαρης που περιέχουν. Υπολογίζεται πως ένα κουτάκι αναψυκτικού περιέχει περίπου 10 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη. Πάμε λοιπόν να δούμε μαζί τις επιπτώσεις που μπορεί να επιφέρει αυτή η ποσότητα στον ανθρώπινο οργανισμό.

Αναψυκτικά με ζάχαρη και παχυσαρκία  

Όταν το σώμα λαμβάνει τόσο μεγάλη ποσότητα ζάχαρης από κάτι που δεν θεωρείται καν βασικό τρόφιμο, τότε οδηγείται στην υπερπρόσληψη θερμίδων η οποία οδηγεί σταδιακά σε παχυσαρκία. Οι συγκεκριμένες κατατάσσονται στις «κενές θερμίδες» και με αυτόν τον όρο αναφερόμαστε στις «ύπουλες» θερμίδες που κρύβονται σε κάποιο τρόφιμο και δεν έχουν τίποτα θρεπτικό να προσφέρουν στον οργανισμό. Αυτό σημαίνει πως τα συγκεκριμένα τρόφιμα είναι χαμηλής διατροφικής αξίας και καλό είναι να τα αποκλείουμε από το καθημερινό μας διαιτολόγιο ή να τα καταναλώνουμε πολύ σπάνια.

Διαβήτης

Η ζάχαρη που περιέχεται στα αναψυκτικά έχει υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, που σημαίνει ότι ανεβάζει απότομα τις τιμές της γλυκόζης στο αίμα, σε υψηλά επίπεδα. Αυτό σημαίνει ότι σχετίζεται άμεσα με τον κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη, ιδιαίτερα σε άτομα που έχουν προδιάθεση, αλλά ακόμη και τα άτομα που έχουν ήδη διαβήτη, αντιμετωπίζουν μεγάλη δυσκολία στην ρύθμιση του σακχάρου καταναλώνοντας αεριούχα ποτά.

Παθήσεις των δοντιών 

Ένας σιωπηλός εχθρός που κρύβεται στα αναψυκτικά με ζάχαρη είναι τα διάφορα οξέα (π.χ. φωσφορικό, ανθρακικό, κιτρικό, κά) καθώς και το διοξείδιο του άνθρακα. Πρόκειται για διαβρωτικούς παράγοντες που σε συνδυασμό με την ζάχαρη βλάπτουν σοβαρά τα δόντια, επηρεάζοντας τους γευστικούς κάλυκες και διαβρώνοντας το σμάλτο των δοντιών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, την συσσώρευση πλάκας, η οποία οδηγεί σε τερηδόνα και παθήσεις των ούλων.

Οστεοπόρωση

Επιπρόσθετα, τα οξέα και η καφεΐνη στα ανθρακούχα ποτά με ζάχαρη, φαίνεται να εμποδίζουν την ικανότητα του σώματος και συγκεκριμένα των οστών να απορροφούν και να συγκρατούν το ασβέστιο. Συγκεκριμένα, το σώμα προσπαθεί να διατηρήσει μια ισορροπία μεταξύ του ασβεστίου και του φωσφόρου. Έτσι, όταν λαμβάνουμε πολύ φώσφορο, απελευθερώνεται ασβέστιο από τα οστά για να διορθωθεί αυτή η ισορροπία, που σημαίνει μικρότερη πυκνότητα οστών μακροχρόνια. Αυτό οδηγεί σε απώλεια οστικής μάζας προάγοντας σταδιακά την οστεοπόρωση.

Αφυδάτωση

Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη και καφεΐνη, τα αναψυκτικά μπορεί να προκαλέσουν αφυδάτωση, ειδικά σε όσους τα καταναλώνουν συχνά. Πολλοί άνθρωποι συνηθίζουν να συνοδεύουν το φαγητό τους με αναψυκτικό τύπου κόλα, λεμονάδα ή πορτοκαλάδα και χωρίς να το καταλαβαίνουν, αντικαθιστούν σταδιακά το νερό με αναψυκτικά. Δυστυχώς όμως, τα συγκεκριμένα δεν ενυδατώνουν παρόλο που είναι υγρά, αντιθέτως δημιουργούν στο σώμα μεγαλύτερη ανάγκη για κατανάλωση νερού και όταν δεν του την προσφέρουμε αφυδατωνόμαστε σημαντικά.

Άλλες παθήσεις

Τέλος, υπάρχουν όλο και περισσότερες μελέτες, ειδικά τα τελευταία χρόνια, που συσχετίζουν την συχνή κατανάλωση αναψυκτικών με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης παθήσεων, πέρα από την παχυσαρκία και τον διαβήτη που ήδη αναφέρθηκαν. Πιο συγκεκριμένα, φαίνεται ότι επιδρούν αρνητικά στο λίπος που αποθηκεύεται στην περιοχή της κοιλιάς (αυξάνοντας τον κίνδυνο για λίπος στο συκώτι), ενοχοποιούνται για καρδιαγγειακές παθήσεις αλλά και διάφορες μορφές καρκίνου (π.χ. καρκίνος του μαστού, του οισοφάγου, κά).

Θάλεια Μαραγκοπούλου

Διαιτολόγος-Διατροφολόγος