Ο Μαιευτήρας - Γυναικολόγος Παναγιώτης Τζώνης, αναλύει τους παράγοντες κινδύνου, ενώ εξηγεί με ποιον τρόπο μπορεί η γυναίκα να αποφύγει αυτόν τον «καλοκαιρινό εφιάλτη».

«Λόγω της ανατομίας του γεννητικού συστήματός τους, οι γυναίκες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στις κολπίτιδες και γι' αυτό αυτές αποτελούν ένα από τα συνηθέστερα προβλήματα που θα τις οδηγήσει στον γυναικολόγο τους. Ιδιαίτερα το καλοκαίρι, με τον ελεύθερο τρόπο ζωής, την υγρασία, τη ζέστη και το μπάνιο στη θάλασσα, αυξάνονται σημαντικά οι παράγοντες κινδύνου εκείνοι που μπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση κάποιας μορφής κολπίτιδας», αναφέρει ο ειδικός.

Δείτε τι είναι οι κολπίτιδες, ποια είναι τα συνηθέστερα είδη και πώς μπορείτε να τις αποφύγετε, σύμφωνα με τον κ. Παναγιώτη Τζώνη.

Τι είναι η κολπίτιδα

Με τον ιατρικό όρο «κολπίτιδα»εννοούμε μια φλεγμονή (λοίμωξη) που εντοπίζεται στα γεννητικά όργανα της γυναίκας και συγκεκριμένα στον κόλπο.

Το κατώτερο γεννητικό σύστημα αποικίζεται από μία μεγάλη ποικιλία μικροβίων τα οποία συνυπάρχουν αρμονικά μεταξύ τους και αποτελούν τη φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου και του αιδοίου. Το φυσιολογικό αυτό μικροβιολογικό οικοσύστημα επηρεάζεται και ρυθμίζεται από πολλούς και σύνθετους μηχανισμούς οι οποίοι το διατηρούν σε μία ισορροπία. Οποιαδήποτε διαταραχή της ισορροπίας μεταξύ των ήδη υπαρχόντων πληθυσμών της φυσιολογικής χλωρίδας του κόλπου ή εισβολή από ξένους μικροοργανισμούς, μύκητες και βακτήρια μπορεί να οδηγήσει σε εκδήλωση κολπίτιδας.

Η «επίθεση» των παράσιτων στον γυναικείο κόλπο σε ελάχιστες περιπτώσεις δεν θα  προκαλέσει συμπτώματα, ενώ σε κάποιες άλλες ενδέχεται να προκαλέσει φαγούρα, τσούξιμο και αυξημένες κολπικές εκκρίσεις.

Οι κολπίτιδες διακρίνονται σε μυκητιασικές, βακτηριακές, στις κολπίτιδες που προκαλούνται μέσω της σεξουαλικής πράξης από διάφορους μικροοργανισμούς, από τριχομονάδες και χλαμύδια και στην ατροφική αιδιοκολπίτιδα η οποία παρουσιάζεται κυρίως στην εμμηνόπαυση.

Μυκητιασική κολπίτιδα

Είναι το συνηθέστερο είδος κολπίτιδας στις γυναίκες. Συνήθως προκαλείται από τον μύκητα Candida albicans, ο οποίος αποτελεί μέρος της φυσιολογικής χλωρίδας του κόλπου αλλά σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις. Εκδηλώνεται κυρίως με έντονο κνησμό (φαγούρα), καύσο και εκκρίματα λευκού χρώματος χωρίς οσμή, ενώ στο 30% των περιπτώσεων μπορεί να μην παρουσιάζει συμπτώματα.

Βακτηριακή μη ειδική κολπίτιδα

Αυτό το είδος της κολπίτιδας προκαλείται κυρίως από την αλόγιστη ανάπτυξη διάφορων μικροοργανισμών που αποικίζουν ήδη τον γυναικείο κόλπο (π.χ.Gardnerella vaginalis, enterococcus sp, streptococcus sp κτλ.) αλλά φυσιολογικά ανευρίσκονται σε πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις, ενώ αρκετά συχνά δεν έχει συμπτώματα. Χαρακτηρίζεται από γκριζόλευκες εκκρίσεις με δυσάρεστη οσμή (οσμή ιχθύος), ενώ αρκετά συχνά συνοδεύεται από ερεθισμό και τσούξιμο.

Τριχομοναδική κολπίτιδα

Οφείλεται στην τριχομονάδα, ένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο πρωτόζωο και προκαλείται συνήθως μετά από απρόσεκτες σεξουαλικές επαφές ή κακή υγιεινή κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής πράξης. Στο 20% των γυναικών δεν προκαλεί συμπτώματα, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία θα εμφανίσει κιτρινοπράσινες εκκρίσεις, κνησμό και καύσο του αιδοίου, συχνοουρία, δυσουρία, πόνο στην επαφή και ερυθρότητα στα μικρά χείλη και την είσοδο του γυναικείου κόλπου. Κατά την γυναικολογική εξέταση είναι χαρακτηριστική η εικόνα του τραχήλου της μήτρας, ο οποίος είναι οιδηματώδης με μικρά κόκκινα στίγματα προσομοιάζοντας εικόνα φράουλας.

Κολπίτιδα από χλαμύδια

Τα χλαμύδια (Chlamydia Trachomatis) αποτελούν το πιο συχνό αίτιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενης φλεγμονής. Χαρακτηριστικό της χλαμυδιακής φλεγμονής είναι ότι σπάνια δίνει συμπτώματα, γεγονός το οποίο δυσχεραίνει σημαντικά τη διάγνωση. Εκεί, ωστόσο, κρύβεται και ο κίνδυνος, καθώς τα χλαμύδια προσβάλλουν τον τράχηλο της μήτρας, τις σάλπιγγες και το ουροποιητικό σύστημα και εάν η μόλυνση δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα μπορεί  να έχει σοβαρές βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις όπως π.χ. δημιουργία συμφύσεων, υδροσάλπιγγες και κατ' επέκταση υπογονιμότητα, αυτόματη έκτρωση, πρόωρο τοκετό ή λοίμωξη του νεογνού.

Ατροφική αιδοιοκολπίτιδα

Η μορφή αυτή παρουσιάζεται κυρίως σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και πολύ σπανιότερα στην παιδική ηλικία, λόγω έλλειψης οιστρογόνων που φυσιολογικά χαρακτηρίζει τις ομάδες αυτές των γυναικών. Χαρακτηρίζεται κυρίως από αίσθημα ερεθισμού ή καύσου και πόνο στην επαφή.

Παράγοντες κινδύνου

Οι γυναίκες θα πρέπει να δώσουν προσοχή στους παρακάτω παράγοντες κινδύνου, οι οποίοι αυξάνονται τους καλοκαιρινούς μήνες. Ποιοι είναι αυτοί:

- το βρεγμένο μαγιό για πολύ ώρα στο σώμα

- τα συνθετικά και τα στενά ρούχα και εσώρουχα

- οι σεξουαλικές επαφές χωρίς προφυλάξεις και η συχνή εναλλαγή συντρόφων

- οι μεταβολές του pHτου γυναικείου κόλπου που μπορεί να οφείλονται σε λανθασμένες συνήθειες προσωπικής υγιεινής όπως οι συχνές κολπικές πλύσεις με αντισηπτικά

- τα σπερματοκτόνα σπρέι ή αλοιφές

- κολπικά ταμπόν, αντισυλληπτικά διαφράγματα ή άλλα ξένα σώματα στον κόλπο

- η αλλαγή του pH του γυναικείου κόλπου πριν και κατά τη διάρκεια της περιόδου ή κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης

- η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών, στεροειδών ή ζάχαρης

Πώς θα μειώσετε τις πιθανότητες να πάθετε κολπίτιδα

Οι κολπίτιδες προλαμβάνονται, εάν φροντίσετε να κρατήσετε μακριά από την ευαίσθητη περιοχή σας τη ζέστη και την υγρασία και όλους τους άλλους παράγοντες που ευνοούν την ανάπτυξη των μυκήτων και των βακτηρίων.

Συγκεκριμένα:

- προτιμήστε βαμβακερά εσώρουχα

- αποφύγετε τα πολύ στενά παντελόνια και ρούχα

- να φοράτε στεγνό μαγιό όταν βγαίνετε από τη θάλασσα και αφού προηγουμένως κάνετε ντους

- προσέξτε την καθαριότητα της πετσέτας σας

- μην κάθεστε σε κοινόχρηστες ξαπλώστρες χωρίς πετσέτα

- προσοχή στις κοινόχρηστες τουαλέτες

- αποφύγετε τη μεγάλη κατανάλωση ζάχαρης και γλυκών, καθώς τα σάκχαρα τρέφουν τους μύκητες και τα μικρόβια

- αποφύγετέ τις συχνές κολπικές πλύσεις με αντισηπτικά

- καταναλώστε άφθονα γιαούρτια

- μην καταναλώνετε αλόγιστα αλκοόλ

- χρησιμοποιήστε προφυλακτικό κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής

Πώς αντιμετωπίζονται οι κολπίτιδες

Εάν παρ' όλα αυτά δεν αποφύγατε την μόλυνση θα πρέπει να αναζητήσετε άμεσα ιατρική διάγνωση και κατάλληλη θεραπεία. Η θεραπευτική παρέμβαση περιλαμβάνει σε κάποιες περιπτώσεις κολπικές αλοιφές, υπόθετα ή χάπια. Συνίσταται μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις αγωγή να λαμβάνει και ο σύντροφός σας, έτσι ώστε να αποφευχθούν οι επαναλοιμώξεις.

Σε κάθε περίπτωση συμβουλευτείτε άμεσα τον γυναικολόγο σας και ακολουθείστε κατά γράμμα τις υποδείξεις και τη θεραπευτική παρέμβαση που αυτός θα σας συστήσει.