Οι αμυγδαλές είναι μέρος του ανοσοποιητικού μας συστήματος, δηλαδή του μηχανισμού φυσικής άμυνας ενάντια στα μικρόβια και οφείλουν το όνομά τους στο σχήμα τους, που είναι σαν αμύγδαλο.
Ο ρόλος τους είναι σημαντικός μέχρι την ηλικία των 3-4 ετών και αποτελούν την πρώτη γραμμή άμυνας εναντίων των «εισβολέων» που προσπαθούν να μπουν στον οργανισμό από το στόμα και τη μύτη. Στη θέση που βρίσκονται οι αμυγδαλές, μπορούν να κάνουν «δειγματοληψία» των μικροβίων που μπαίνουν στον οργανισμό με τις τροφές και με την αναπνοή.
Οι αμυγδαλές συμμετέχουν στην ολοκλήρωση και ωρίμανση του ανοσοποιητικού συστήματος μέχρι την ηλικία των 3-4 ετών και μέχρι τα 12 έτη η συμβολή τους προοδευτικά μειώνεται, σε κανονικές συνθήκες μειώνονται σε μέγεθος, ενώ στον ενήλικα δεν συμμετέχουν στην άμυνα.
Όταν οι αμυγδαλές μολυνθούν, προκαλείται η οξεία αμυγδαλίτιδα.
Η θέση των αμυγδαλών είναι στρατηγική προκειμένου να «αποκρούουν» μικροβιακές επιθέσεις
Η αμυγδαλίτιδα είναι μεταδοτική με τα σταγονίδια του σάλιου, με το βήχα και το φτέρνισμα, γι’ αυτό συνήθως προσβάλλονται τα παιδιά στο σχολείο, όπου μπορεί η νόσος να πάρει μορφή επιδημίας. Σχεδόν πάντοτε (90%) η αρχική αιτία είναι μια ίωση που κάνει τις αμυγδαλές πιο «ευαίσθητες» με αποτέλεσμα να μολύνονται μετά από κάποιο από τα μικρόβια που φυσιολογικά έχει το ανθρώπινο στόμα. Ο ασθενής νιώθει εξαντλημένος, πονάει όλο το σώμα του, δεν μπορεί να καταπιεί, ο πόνος μάλιστα μπορεί να «χτυπάει» στα αυτιά, έχει πυρετό 39-40οC, πιθανόν να υπάρχει πύον στις αμυγδαλές, έχει πρησμένους αδένες στο λαιμό, ενώ μυρίζει έντονα και η αναπνοή του.
Στην οξεία αμυγδαλίτιδα, ο λαιμός είναι κόκκινος, οι αμυγδαλές πρήζονται και έχουν άσπρα βύσματα
Ο πιο συχνός Μύθος
«Έχουν πρηστεί η αμυγδαλές μου, τις πιάνω απέξω στο λαιμό μου, θα κάνω γαργάρες να μου περάσει».
Η Αλήθεια
Η αμυγδαλίτιδα δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται επιπόλαια. Κάθε παιδί και ενήλικος με πονόλαιμο, δυσκαταποσία και πυρετό πρέπει να εξετάζεται από Ωτορινολαρυγγολόγο, διότι αν η λοίμωξη είναι βαριά μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές, όπως περιαμυγδαλικό απόστημα, φλεγμονή των αρθρώσεων, των νεφρών και της καρδιάς. Σε κάθε περίπτωση απαιτείται αντιβίωση για τουλάχιστον 10 μέρες για να μη δημιουργούνται ανθεκτικά στελέχη μικροβίων, ενώ οι γαργάρες δεν έχουν καμία θεραπευτική αξία, μόνο ανακουφιστική ίσως. Τέλος, αυτό που πιάνει κανείς απέξω είναι «πρησμένοι» λεμφαδένες (που πρήζονται όμως από δεκάδες αιτίες), όχι οι αμυγδαλές!
Αυτό που πιάνει κανείς απέξω δεν είναι οι αμυγδαλές, αλλά λεμφαδένες του λαιμού
Τι να κάνετε
Ξεκουραστείτε και αφήστε τις φυσικές αμυντικές δυνάμεις του οργανισμού να αντιμετωπίσουν τη λοίμωξη. Πιείτε όσο νερό μπορείτε και φάτε μαλακά φαγητά. Πολύ χρήσιμο είναι το παγωτό και το παγωμένο γιαούρτι (frozen yogurt) διότι παρέχουν θερμίδες ενώ ανακουφίζουν και τον πόνο. Πρέπει να σας εξετάσει ειδικός Ωτορινολαρυγγολόγος και να αποκλειστεί το περιαμυγδαλικό απόστημα, δηλαδή η συλλογή πύου πίσω από την αμυγδαλή, διότι το πύον αυτό μπορεί σε λίγες ώρες να επεκταθεί και σε άλλες περιοχές (λαιμό ή και θώρακα) και να απειλήσει ακόμα και τη ζωή.
Αν η αμυγδαλίτιδα δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να προκληθεί επικίνδυνο περιαμυγδαλικό απόστημα
Τι να μην κάνετε
Μη βγάζετε διάγνωση μόνος σας, μη δίνετε αντιβιοτικά ή άλλα φάρμακα και μη χάνετε χρόνο σε άσκοπες εξετάσεις πριν σας δει ο Ωτορινολαρυγγολόγος. Αυτός ξέρει πώς να αντιμετωπίσει κάθε περιστατικό γρήγορα, χωρίς να ταλαιπωρείται άσκοπα ο ασθενής και χωρίς να κινδυνέψει από επιπλοκές.
Τι κάνουμε εμείς
Με την εξέταση και με την εμπειρία μας μπορούμε να αποκλείσουμε το περιαμυγδαλικό απόστημα και να δώσουμε την κατάλληλη αγωγή στον ασθενή για να γίνει γρήγορα καλά, με τη μικρότερη δυνατή ταλαιπωρία.
