Πρόκειται για λειτουργική και όχι οργανική διαταραχή του εντέρου, για αυτό και η διάγνωση τίθεται με βάση την κλινική εικόνα και εξ’αποκλεισμού άλλων διαταραχών και κυρίως των φλεγμονωδών νόσων του εντέρου.Τα συμπτώματα που εμφανίζουν οι ασθενείς που πάσχουν από ευερέθιστο έντερο είναι κυρίως κοιλιακά άλγη, διαταραχές κενώσεων, μετεωρισμούς και επιτακτική αφόδευση.
Μολονότι φαίνεται ότι, ενίοτε, τα παραπάνω συμπτώματα, σχετίζονται με διατροφικές συνήθειες , στην πραγματικότητα το άγχος και η προσωπικότητα του ασθενούς είναι αυτά που καθορίζουν την βαρύτητα και την εξέλιξη της διαταραχής.
Πράγματι είναι πλέον αποδεκτό επιστημονικά ότι το δίκτυο των νευρικών κυττάρων του εντέρου, λειτουργεί σχεδόν σαν ένας δεύτερος εγκέφαλος για τον ανθρώπινο οργανισμό. Πάνω από τριάντα νευροδιαβιβαστές μεταξύ των οποίων και η σεροτονίνη, σχετιζόμενη με την βίωση της ευεξίας, παράγονται στο έντερο, εμπλεκόμενοι στην νευρική επικοινωνία τόσο των διαφόρων τμημάτων του γαστρεντερικού μεταξύ τους όσο και με τον κρανιακό εγκέφαλο. Φαίνεται λοιπόν ότι η συμπτωματολογία του ευερέθιστου εντέρου σχετίζεται ακριβώς με την υπερδραστηριότητα αυτού του δικτύου και την ευερεθιστότητά του σε εξωτερικά και εσωτερικά στρεσσογόνα ερεθίσματα. Ακόμα και στην λαική παράδοση, πλήθος εκφράσεων έχουν συσχετίσει συμπεριφορές και συναισθήματα με τις συνήθειες του εντέρου, όπως: ο «δυσκοίλιος» ο «σφιχτός» άνθρωπος, «δεν τον χωνεύω», «στριμμένο έντερο» κ.α.
Ενώ από πλευράς κλασικής Ιατρικής, η προτεινόμενη αγωγή είναι πάντα συμπτωματική, με προτροπή στην μείωση του στρες, μία υπόσχεση απόλυτης και μόνιμης ίασης του συνδρόμου προέρχεται από την Ομοιοπαθητική Ιατρική.
Η Ομοιοπαθητική Ιατρική, έχει σαν βασική αρχή της χορήγηση υπερ-αραιωμένων φυσικών διαλυμάτων που έχουν σαν στόχο την ανοσο-διέγερση και ανοσο-τροποποίηση της άμυνας του ανθρώπινου οργανισμού. Δεν στοχεύει στην καταστολή του συμπτώματος, βλέπει το σύμπτωμα σαν προσπάθεια του οργανισμού να πετύχει ομοιοστασία, ως εκ τούτου, στοχεύει στην ίαση του ασθενούς και όχι μόνο στην καταστολή των συμπτωμάτων μίας ασθένειας. Η αγωγή που προτείνεται είναι πάντα εξατομικευμένη, ανάλογα με το ιδιαίτερο νευρο-ενδοκρινο-ανοσολογικό προφίλ του ασθενούς και την προσωπικότητά του.
Αυτή η προσέγγιση βρίσκει μία εξαιρετική εφαρμογή στην θεραπεία των ασθενών με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Μια που τα κοιλιακά συμπτώματα που εμφανίζονται είναι πολύ κοινά και εναλλασσόμενα, οι ψυχολογικές εκτροπές που χαρακτηρίζουν τους ασθενείς, οι ιδιαίτερες αντιδράσεις τους στους στρεσσογόνους παράγοντες και η προδιάθεσή τους, είναι οι παράγοντες που θα καθορίσουν την επιλογή του κατάλληλου εξατομικευμένου Ομοιοπαθητικού φαρμάκου.
Ας δούμε μερικά απλά παραδείγματα εξατομικευμένων προσεγγίσεων προσωπικοτήτων στην Ομοιοπαθητική Ιατρική για ασθενείς που πάσχουν ή έχουν προδιάθεση για το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, με έμφαση στον συνδυασμό ψυχικών χαρακτηριστικών: 1) Άγχος , τελειοθηρία , ανυπομονησία, ευερεθιστότητα, εριστικότητα, κριτική, ευθιξία. 2) Φοβία, δειλία, αποφυγή αντιπαράθεσης παρά μόνο με οικείους, ντροπή 3) Ανυπομονησία, παρορμητισμός, επιρρέπεια σε πανικό, έλεγχος του ιδίου πράγματος πολλές φορές, κατακλυσμός σκέψεων και αρνητικών σεναρίων. 4) Καταπίεση, αίσθηση απαξίωσης και αγανάκτησης, αναστολή έκφρασης των συναισθημάτων και ενίοτε εκρηκτικές αντιδράσεις 5) Θλίψη αλλά με αδυναμία κλάματος, κρυφός ρομαντισμός και ευαισθησία, αναστεναγμοί, υστερόμορφες αντιδράσεις.
Όλοι αυτοί, και πολλοί παραπάνω βέβαια , συνδυασμοί ψυχικών χαρακτηριστικών, αφορούν ασθενείς που μπορεί να έχουν τα ίδια συμπτώματα ευερέθιστου εντέρου, όπως εναλλαγές κενώσεων, μετεωρισμούς, κοιλιακό πόνο, τάση επιτακτικής αφόδευσης. Καμία ωστόσο πραγματική θεραπεία δεν θα έχει επιτυχία εάν δεν ληφθούν υπόψιν τα παραπάνω ιδιαίτερα ψυχολογικά χαρακτηριστικά των ασθενών και οι συνδυασμοί τους. Πράγματι οι παραπάνω αναφερόμενες «προσωπικότητες» ασθενών, ανταποκρίνονται, ο καθένας, σε διαφορετικά ομοιοπαθητικά φάρμακα και μόνο με προσεκτική διερεύνηση αυτών των χαρακτηριστικών, θα επέλθει, όχι πρόσκαιρη ανακούφιση των συμπτωμάτων, άλλα ουσιαστικά μόνιμη ίαση των ασθενών, τόσο από το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, όσο και από το σύνδρομο των ψυχικών εκτροπών που τα συνοδέυουν και τα πυροδοτούν.
Για αυτό το λόγο, όπως είναι γνωστό, οι ασθενείς που θεραπεύονται με την Ομοιοπαθητική Ιατρική, μεταβιβάζουν την θεραπευτική τους εμπειρία με θέρμη. Γίνονται υγιείς φορείς ομοιοστασίας, θεραπεύοντας το «όλον» με αφορμή το «μέρος».
