«Στην έρευνα αυτή μελετήσαμε την επίδραση των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων στα καρκινικά και προκαρκινικά κύτταρα δέρματος και στόματος (ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα). Επίσης συγκρίναμε την επίδρασή τους σε ανάλογα υγιή κύτταρα». Η έρευνα έδειξε επιλεκτική αναχαίτιση της ανάπτυξης και πρόκληση θανάτου των προκαρκινικών και καρκινικών κυττάρων σε σύγκριση με τα υγιή, κυρίως με το εικοσαπεντανοϊκό οξύ (EPA), το οποίο είναι ένα από τα τρία βασικά είδη ωμέγα-3 λιπαρών οξέων.
Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ελπίδα για χρήση των λιπαρών οξέων στην πρόληψη και στη θεραπεία τουλάχιστον αυτών των καρκίνων», εξηγεί στα «ΝΕΑ» η Ζαχαρούλα Νικολοπούλου, υπεύθυνη της μελέτης και περυσινή νικήτρια του Παγκόσμιου Διαγωνισμού Νέων Ερευνητών.
Η ιδέα για τη μελέτη ήταν των καθηγητών Κεν Πάρκινσον και Αντίνα Μάικλ Τίτους. Ο πρώτος μελετά αρκετά χρόνια το θέμα του καρκίνου του δέρματος και του στόματος, ενώ η δεύτερη ειδικεύεται στη χρήση των ωμέγα-3 λιπαρών για την προστασία του νευρικού συστήματος. Επίσης συνεργάστηκε και ο ερευνητής Γιώργος Ντελιόπουλος από το Imperial College του Λονδίνου.
«Εγώ βρήκα την ιδέα της πιθανής χρήσης φυσικών προϊόντων για την αντιμετώπιση του καρκίνου συναρπαστική και ακολούθησα την έρευνα αυτή στο πλαίσιο του διδακτορικού μου, για περίπου 4 χρόνια», λέει η κυρία Νικολοπούλου.
Εκτός όμως από αυτή την ανακάλυψη, στο ίδιο πλαίσιο η ομάδα ανακάλυψε έναν νέο μηχανισμό της δράσης των λιπαρών οξέων, μέσω της υπερδιέγερσης του επιδερμικού αυξητικού παράγοντα (EGF), που προκάλεσε υπερδιέγερση μιας άλλης πρωτεΐνης (ERK1/2). «Ηταν κάτι που δεν περιμέναμε και συνέβαλε σημαντικά στον θάνατο των καρκινικών και προκαρκινικών κυττάρων».
Πόσα ψάρια;
Η προτεινόμενη από την επιστημονική κοινότητα ποσότητα είναι περίπου δύο μερίδες λιπαρών ψαριών την εβδομάδα για την πρόσληψη των απαραίτητων επιπέδων ωμέγα-3.
Τα λιπαρά οξέα υπάρχουν σε μεγαλύτερες ποσότητες σε ψάρια όπως η σαρδέλα, ο τόνος, ο σολομός κ.ά. αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ωμέγα-3 υπάρχουν σε όλα τα ψάρια και τα θαλασσινά. Επίσης κάποια ποσότητα ωμέγα-3 εμπεριέχεται και σε ξηρούς καρπούς και λαχανικά.
«Με κατανάλωση ψαριών και θαλασσινών γίνεται πρόσληψη των ωμέγα-3 με όλους τους τρόπους μαγειρέματος. Θα πρέπει όμως να αποφεύγουμε τα τηγανητά», λέει η κυρία Νικολοπούλου.
Η ίδια ξεκαθαρίζει ότι έρευνες έχουν καταδείξει πως έχει ιδιαίτερη σημασία και η αναλογία ωμέγα-6 (φυτικά έλαια) προς ωμέγα-3 λιπαρά οξέα (ψάρια) η οποία στο παρελθόν στην Ελλάδα ήταν περίπου 1 προς 1 και στις ημέρες μας στη δυτική διατροφή έχει αναλογία 20 προς 1.
«Και η δική μου πρόταση είναι η παραδοσιακή ελληνική διατροφή και ο υγιεινός τρόπος μαγειρέματος με ισορροπημένη πρόσληψη φρούτων και λαχανικών, ψαριών και θαλασσινών καθώς και ελαιολάδου», λέει η κυρία Νικολοπούλου.
Εκτός από το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα, έρευνες που έχουν γίνει καταδεικνύουν την αντικαρκινική δράση των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων σε διαφόρους τύπους καρκίνου, όπως για παράδειγμα στον καρκίνο του στήθους και του εντέρου. Η έρευνα αναμένεται να συνεχιστεί με δοκιμές σε άτομα που έχουν εκδηλώσει καρκίνο.
