Οι συγκεκριμένοι προκαρκινικοί πολύποδες είναι τα επίπεδα αδενώματα, που ουσιαστικά είναι κολλημένα στο εσωτερικό τοίχωμα του παχέος εντέρου. Οπως εξηγούν οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ στη μελέτη τους, η οποία δημοσιεύεται στο τεύχος Ιουνίου της ιατρικής επιθεώρησης «GΙΕ: Gastrointestinal Εndoscopy», τα επίπεδα αδενώματα είναι πιο επιθετικά και ανιχνεύονται πιο δύσκολα με την κολονοσκόπηση σε σύγκριση με τα αδενώματα που έχουν μίσχο και έτσι αιωρούνται σε απόσταση λίγων εκατοστών από το εσωτερικό του τοίχωμα. 
Η δύσκολη ανίχνευση των επίπεδων αδενωμάτων σε συνδυασμό με το κάπνισμα μπορεί να εξηγεί γιατί ο καρκίνος του παχέος εντέρου συνήθως γίνεται αντιληπτός σε πιο προχωρημένο στάδιο στους καπνιστές, προσθέτουν. 
«Λίγα είναι γνωστά για τους παράγοντες κινδύνου των επίπεδων αδενωμάτων, τα οποία εκτιμάται ότι αποτελούν περισσότερο από το 50% των αδενωμάτων που ανιχνεύονται με υψηλής ευκρίνειας κολονοσκόπηση», λέει ο επικεφαλής ερευνητής δρ Τζόζεφ Αντερσον, από το Κέντρο Καρκίνου Νeag του πανεπιστημίου. 
Ωστόσο, «το κάπνισμα μοιάζει πλέον να αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για νεοπλασίες (σ.σ. σχηματισμός όγκων) στο κόλον και στο ορθό έντερο», προσθέτει. 
Οι περισσότεροι καρκίνοι του παχέος εντέρου πιστεύεται ότι αρχίζουν ως αδενώματα, τα οποία με το πέρασμα των ετών μετατρέπονται σε καρκινικούς όγκους. Γι΄ αυτό τον λόγο, ο έγκαιρος εντοπισμός και αφαίρεση των πολυπόδων του παχέος εντέρου έχει ζωτική σημασία για την πρόληψη του καρκίνου στο όργανο αυτό. 
Στο πλαίσιο αυτό, οι διεθνείς ιατρικοί οργανισμοί συνιστούν να γίνεται μια προληπτική κολονοσκόπηση στην ηλικία των 45-50 ετών και ακολούθως να επαναλαμβάνεται, ανάλογα με τα ευρήματα. Αν όμως έχει κάποιος οικογενειακό ιστορικό πολυπόδων ή καρκίνου του παχέος εντέρου, ο έλεγχος πρέπει να αρχίζει νωρίτερα. 
Η μελέτη 
Οι ερευνητές επιστράτευσαν 600 εθελοντές μέσης ηλικίας 56 ετών, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε κολονοσκόπηση στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Στόνι Μπρουκ στη Νέα Υόρκη. Κανένας από τους εθελοντές δεν είχε συμπτώματα καρκίνου του παχέος εντέρου. 
Από τους εθελοντές ζητήθηκε να απαντήσουν σε ερωτήσεις για τη ζωή τους, μεταξύ των οποίων και αν ήταν νυν ή πρώην καπνιστές. Λίγο περισσότεροι από τους μισούς δεν είχαν καπνίσει ποτέ, 115 ήταν μανιώδεις καπνιστές (κάπνιζαν περισσότερα από 20 τσιγάρα την ημέρα) και 172 ήταν μη μανιώδεις καπνιστές (κάπνιζαν λιγότερα από 20 τσιγάρα την ημέρα). 
Όπως έδειξε η ανάλυση των στοιχείων, οι άνδρες και όσοι είχαν μεγαλύτερη ηλικία διέτρεχαν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν επίπεδο αδένωμα, το ίδιο και οι καπνιστές. Οι τελευταίοι είχαν επίσης αυξημένες πιθανότητες να είναι μεγάλα και προχωρημένου σταδίου τα επίπεδα αδενώματά τους. 
Οι ερευνητές συμπέραναν ότι το κάπνισμα αποτελεί ισχυρό παράγοντα κινδύνου όχι μόνο για την ανάπτυξη επίπεδων αδενωμάτων αλλά μεγάλων επίπεδων αδενωμάτων, σε νεώτερη μάλιστα ηλικία. 
Η επιθεώρηση «GΙΕ» σημειώνει ότι με βάση τα νέα ευρήματα οι γιατροί πρέπει να ενημερώνουν τους ασθενείς τους για τις δυνητικές συνέπειες του καπνίσματος στο παχύ έντερο και την ανάγκη να υποβάλλονται σε περιοδικό προληπτικό έλεγχο (τσεκάπ) με κολονοσκόπηση. 
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί παγκοσμίως την τρίτη συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο μετά τον καρκίνο του πνεύμονος και του στομάχου, καθώς κοστίζει ετησίως τη ζωή σε 639.000 ανθρώπους, έναντι 1,3 εκατ. και 803.000 αντιστοίχως. 
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι αν όλοι υποβαλλόμασταν προληπτικά σε κολονοσκόπηση, θα μπορούσε να αποτραπεί τουλάχιστον το 90% των κρουσμάτων και των θανάτων από τον καρκίνο αυτό, καθώς οι πολύποδες θα ανιχνεύονταν εγκαίρως.