Είναι πράγματι μεγάλη αλήθεια ότι το είδος της τροφής αποτελεί έναν από τους βασικότερους παράγοντες της καλής υγείας. Ομως η διατροφή ενός ανθρώπου σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί φάρμακο με δοσολογία και παρενέργειες. Η μεσογειακή διατροφή, για παράδειγμα, με λίγο κρασί, θεωρείται και σήμερα η ιδεώδης διατροφή για όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα για τους καρδιοπαθείς.
Εν τούτοις, είναι δύσκολο να καταπολεμήσει κανείς τη λαιμαργία του. Τα γλυκά, τα αλμυρά, τα βούτυρα και τα πάσης φύσεως νόστιμα φαγητά είναι πειρασμοί που είναι δύσκολο να αποφύγει κανείς. Το εύλογο ερώτημα πάντα, και όχι μόνο για τους καρδιοπαθείς, είναι το πόσο συχνά μπορεί κάποιος άνθρωπος να παρεκτρέπεται διαιτητικά. Η απάντηση είναι αυτονόητη. Οσο γίνεται λιγότερες παρεκτροπές.
Ομως για ορισμένες κατηγορίες οι παρεκτροπές είναι απόλυτες. Ο διαβητικός, π.χ., δεν μπορεί να τρώει κατά κόρον ζάχαρη ή γλυκά. Ο υπερτασικός δεν μπορεί να τρώει συνεχώς αλμυρά φαγητά. Ο παχύσαρκος δεν μπορεί να τρώει καθημερινά μεγάλες ποσότητες, και ιδίως γλυκά και λιπαρά.
Σωστή διατροφή δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην σχολαστικότητα όσον αφορά τις θερμίδες που μας δίνουν οι τροφές. Το τελικό εκβάν, δηλαδή το πόσο βάρος θα πάρουμε, εξαρτάται από τον αριθμό των θερμίδων που παίρνουμε μείον τον αριθμό των θερμίδων που καταναλώνουμε, κυρίως κατά την άσκηση.
Πρακτικά, ο παχύσαρκος άνδρας δεν πρέπει να παίρνει πάνω από 1.800 θερμίδες την ημέρα ενώ η παχύσαρκη γυναίκα πάνω από 1.500. Αυτό επιτυγχάνεται όταν καθημερινά τρώμε ποικιλία τροφών σε μερίδες εστιατορίου, με έμφαση στα όσπρια, στα φρούτα, στα γαλακτοκομικά με ελαττωμένα λίπη και κατά προτίμηση στα άσπρα κρέατα, όπως π.χ. είναι τα ψάρια και τα πουλερικά.
Ο μύθος της χοληστερίνης σε σχέση με τις τροφές στηρίζεται κατά βάση στη διαφήμιση. Η τεράστια διαφημιστική εκστρατεία, η οποία υποστηρίζει ότι τα γαλακτοκομικά όπως βούτυρο, γάλα, γιαούρτι που περιέχουν φυτικές στερόλες και ελαττώνουν ουσιαστικά τη χοληστερίνη, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Η κύρια αιτία της αύξησης της χοληστερίνης δεν βρίσκεται στη διατροφή. Βρίσκεται στα γονίδια του κάθε ατόμου που καθορίζουν τον αριθμό των υποδοχέων LDL στο συκώτι, οι οποίοι και καταστρέφουν την κακή (LDL) χοληστερίνη.
Ετσι, οι άνθρωποι που διαθέτουν τον σωστό μηχανισμό καταστροφής (δέσμευσης) της κακής χοληστερίνης μπορούν να τρώνε ελεύθερα ό,τι θέλουν, χωρίς να αυξάνεται η κακή τους χοληστερίνη. Μόλις το 1/3 της χοληστερίνης που κυκλοφορεί στο αίμα οφείλεται στις τροφές. Για τον λόγο αυτόν, άλλωστε, μία από τις τελευταίες μελέτες σχετικά με την αύξηση της χοληστερίνης αθωώνει ακόμη και τον κρόκο αυγού, ο οποίος περιέχει 350 mg χοληστερίνης.
Η αποφυγή των γαλακτοκομικών, των κρεάτων και γενικά των τροφών που περιέχουν χοληστερίνη, σε συνδυασμό με την ευρύτατη χρήση του ελαιολάδου, επιτυγχάνει μείωση της κακής χοληστερίνης κατά 20%. Αυτό άλλωστε αποδεικνύεται από τη 40ήμερη νηστεία που προηγείται του Πάσχα, όπου διαπιστώνεται εντυπωσιακή ελάττωση των επιπέδων χοληστερίνης για εκείνους που νηστεύουν αυστηρά.
Ομως το πασχαλινό τραπέζι ανήκει στις εξαιρέσεις. Μπορεί να περιέχει, αναμφισβήτητα, τα πάντα. Ισως θα πρέπει να είναι κάποιοι προσεκτικότεροι στην ποσότητα του φαγητού, όπως και στην ποσότητα του κρασιού και της μπίρας.
Οι κίνδυνοι από την αχαλίνωτη πασχαλινή απόλαυση είναι κυρίως κίνδυνοι από γαστρεντερίτιδες παρά από την καρδιά. Η μοναδική αρρυθμία που μπορεί να προκληθεί από υπερκατανάλωση φαγητού και οινοπνευματωδών είναι η παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή, ιδίως σε εκείνους που είναι επιρρεπείς προς αυτή την αρρυθμία και ήδη παίρνουν σχετική θεραπεία.
Το να παραβιάζει κάποιος τη δίαιτά του για μία ημέρα δεν του αλλάζει το συνολικό status της υγείας του!