Βασιλικοί τάφοι των Αιγών, θρησκευτικά μνημεία, Χιονοδρομικό Κέντρο Σελίου, Βέρμιο και Πιέρια, Εβραϊκή Συναγωγή και παλαιά πόλη, και όλα μαζί σε μια λέξη «τουρισμός», αποτελούν σήμερα σημεία αναφοράς για μια «βιομηχανία χωρίς καμινάδες» για τη Βέροια. Σ΄ αυτά πρέπει να προστεθούν και τα δύο ποτάμια, ο Αλιάκμονας με την τεχνητή του λίμνη και ο Τριπόταμος που διέρχεται την πόλη.
Ειδικά για το ποτάμι της Βέροιας, τον Τριπόταμο, όλοι συμφωνούν πως πρόκειται για τον «θησαυρό» της πόλης που πρέπει να μετατραπεί σε ένα νέο επίκεντρο για τη Βέροια. Αυτό απαιτεί μια σειρά από σημαντικές παρεμβάσεις «ήπιας» μορφής, χωρίς να αλλοιώνουν το φυσικό κάλλος και την βιοποικιλότητα, ώστε να προστεθεί στην τουριστική αξιοποίησή του.
Σαφέστατα αυτό το αναγνωρίζουν όλες οι δημοτικές αρχές που διοίκησαν την πόλη, αλλά δυστυχώς καμία από αυτές δεν πήρε την μεγάλη απόφαση να το τοποθετήσει σε πρώτη προτεραιότητα. Δεν παραγνωρίζουμε πως η σημερινή διοίκηση υπό τον Κώστα Βοργιαζίδη, έκανε κάποιες προσπάθειες με τον καθαρισμό της όχθης και την διάνοιξη κάποιων μονοπατιών, και τελευταία την ανάπλαση μία παρόχθιας οδού. Αλλά αυτό δεν αρκεί. Ούτε φυσικά οι όποιες εθελοντικές ενέργειες και προσπάθειες πολιτών, μέσω φορέων, όπως του Συλλόγου «Οι φίλοι του ποταμού Τριποτάμου» αρκούν για την ουσιαστική τουριστική και όχι μόνο ανάπτυξή του.
Επίσης, σημαντικό θεωρείται το γεγονός της συμμετοχής του Δήμου Βέροιας στο Ελληνικό Δίκτυο Πόλεων με ποτάμια για την τοπική ανάπτυξη, αναδεικνύοντας τη σημαντικότητα του Τριποτάμου μέσα στην πόλη.
Και επειδή πλησιάζουν οι «μέρες» ενός προεκλογικού σχεδιασμού των ενδιαφερομένων να αναλάβουν την διοίκηση του Δήμου Βέροιας, κρίναμε σκόπιμο να αναφερθούμε στο θέμα ώστε να ενταχθεί πρώτο στην ατζέντα των υποψηφίων και με τον επαρκή χρόνο μπροστά τους, να καταθέσουν στους πολίτες πλήρεις και υλοποιήσιμες προτάσεις αξιοποίησης για το ποτάμι της Βέροιας, τον Τριπόταμο.
Προς αυτόν τον σκοπό μιλήσαμε με τον πολιτικό μηχανικό και πρώην βουλευτή Γιώργο Ουρσουζίδη, γνωστό για τις ευαισθησίες του και αγώνες του σε θέματα περιβάλλοντος.
-Μιλήστε μας για τον Τριπόταμο, όπως εσείς τον βλέπετε.
Ο Τριπόταμος είναι η ευλογία της πόλης, στο κέντρο της πόλης - η άλλη, είναι ο Αλιάκμονας, στις παρυφές της πόλης.
Δεν υπάρχουν πολλές πόλεις που να διαθέτουν ένα τέτοιο «θησαυρό» με τα χαρακτηριστικά του Τριποτάμου στο κέντρο τους, όπως η Βέροια.
Και εξηγούμαι:
Η πλούσια βλάστηση και η βιοποικιλότητα στην παρόχθια περιοχή του ποταμιού παρέχει μια μοναδική αίσθηση, ενώ κανείς περπατά στο κέντρο της πόλης μέσα στο μπετόν και στην πίσσα, κυριολεκτικά σε δύο λεπτά μπορεί να βρεθεί σε ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον, που δύσκολα μπορεί να φανταστεί όποιος δε γνωρίζει την περιοχή.
Η πρόσβαση είναι άνετη από το κέντρο της πόλης, έτσι ώστε αν κάποιος ήθελε να κινηθεί – ιδιαίτερα του θερινούς μήνες με τις υψηλές θερμοκρασίες – θα μπορούσε να περπατήσει μέσα σε ένα υπέροχο περιβάλλον, με σαφώς χαμηλότερες θερμοκρασίες, τουλάχιστον 6 βαθμών Κελσίου, ενώ ταυτόχρονα να μετακινηθεί από ένα σημείο της πόλης σε κάποιο άλλο, απολαμβάνοντας τη φύση.
Ο υφιστάμενος χωμάτινος δρόμος στην όχθη του Τριποτάμου, από τη γέφυρα της «Μπαρμπούτας» στην Εβραϊκή συνοικία, μέχρι τη γέφυρα της οδού «Ιουστινιανού» στο ύψος της ΔΕΗ, είναι φυσικά διαμορφωμένος με ήπιες κλίσεις και είναι απολαυστικός σε όλο το μήκος των 1.200m περίπου.
Ο Τριπόταμος αποτελεί την «απόδραση» από το τσιμέντο και την πίσσα που έχει κυριαρχήσει στη ζωή μας !
Όπως συνέβη στη ζωή μας στο πρόσφατο παρελθόν - σαν εκπρόσωποι της πιο ανίκανης γενιάς που γνώρισε ο τόπος, αφού καταφέραμε να χρεοκοπήσουμε τη χώρα και το μέλλον των επόμενων γενιών - έτσι στο παρελθόν επιχειρήσαμε να καταστρέψουμε και το φυσικό μας περιβάλλον.
Για τον μεν Αλιάκμονα, είναι επαρκώς γνωστά – ιδιαίτερα για την εφημερίδα σας «Βέροια» που μας στήριξε - τα σχετικά με τη χωροθέτηση της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων δυναμικότητας 80.000 ton ανά έτος, πάνω από τη λίμνη της Αγίας Βαρβάρας και στην πύλη των Αιγών – που τελικά ακυρώθηκε μετά από πολυετή «πόλεμο»!
Για τον δε, Τριπόταμο, πριν δύο και πλέον δεκαετίες είχε εκπονηθεί μελέτη, που ούτε λίγο, ούτε πολύ, τσιμεντάριζε ολόκληρη την κοίτη, αλλά και μέρος της παρόχθιας ζώνης – και αυτή η κατασκευή ακυρώθηκε μετά από αντιδράσεις των επιστημονικών φορέων της πόλης του Σ.Ε.Μ.Ν.Η.(Μηχανικοί Ημαθίας) και του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Ημαθίας με πρόεδρο τον αξιόλογο άνθρωπο και αρχιτέκτονα Τέλη Σιδηρόπουλο, που πρόσφατα μας «άφησε». Πρυτάνευσε η λογική!
Έτσι φτάσαμε σήμερα να έχουμε τα δύο ποτάμια μας σε σχετικά καλή κατάσταση, πλην όμως, πλήρως αναξιοποίητα.
Σε ότι αφορά τον Τριπόταμο η σοβαρότερη δυσμενής παρέμβαση έγινε πριν από 40 χρόνια περίπου, με την κατασκευή του αγωγού απορροής των αστικών λυμάτων τμήματος της πόλης! Ο υπόψη αγωγός κατασκευάστηκε παράλληλα στην κοίτη του ποταμιού σε απόσταση μόλις λίγων μέτρων.
Αυτό είναι και το σοβαρότερο πρόβλημα για την αξιοποίηση της παρόχθιας ζώνης του Τριποτάμου.
Πέρα από την οπτική όχληση, υπάρχει το πρόβλημα της δυσοσμίας, πολλές φορές μάλιστα υπερχειλίζουν ορισμένα φρεάτια, τα οποία αποκαθιστά μεν η ΔΕΥΑΒ, αλλά το πρόβλημα παραμένει… μέχρι την επόμενη αστοχία.
Πρώτη προτεραιότητα λοιπόν και βασική προϋπόθεση για την αξιοποίηση της παρόχθιας ζώνη, είναι το ξήλωμα του αποχετευτικού αγωγού!
-Με την ισχύουσα νομοθεσία, τι παρεμβάσεις (ήπιας κλίμακας) μπορούν να γίνουν για την αξιοποίηση του Τριποτάμου κατά μήκος της διέλευσης του από την πόλη;
Εφόσον εκπονηθούν οι απαιτούμενες Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, μπορούν να υλοποιηθούν δράσεις που αφορούν MONON σε «ήπιες παρεμβάσεις», που ΔΕΝ αλλοιώνουν το μοναδικό τοπίο και τη βιοποικιλότητα ολόκληρης της περιοχής, όπως μας κληροδοτήθηκε, έχουμε χρέος ιερό να το διαφυλάξουμε για τις επόμενες γενιές – οποιαδήποτε άλλη παρέμβαση ή μόνιμη κατασκευή εντός της ενεργής κοίτης, όπως ορίζεται από τα υφιστάμενα πρανή - ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ! .
Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι, έως ότου εκπονηθούν οι απαραίτητες μελέτες και τεθούν δε δημόσια διαβούλευση, όπως ο νόμος ορθά ορίζει, θα πρέπει να αναλάβουμε πρωτοβουλία, ως οργανωμένη κοινωνία σε επίπεδο Δήμου ή φορέων, αλλά και ως απλοί πολίτες, να μεριμνήσουμε για τον καθαρισμό του χώρου και τη διατήρηση του σε ένα ανεκτό επίπεδο ασφαλούς προσβασιμότητας.
Ήπιες παρεμβάσεις λοιπόν, φροντίδα για καθαρό περιβάλλον και προστασία από αυθαίρετες αποθέσεις απορριμμάτων, ιδιαίτερα τις ημέρες που λειτουργεί η υπαίθρια αγορά επί της οδού Θερμοπυλών.
Η υφιστάμενη νομοθεσία για την προστασία των ποταμών και εν γένει του φυσικού περιβάλλοντος, είναι μεν αυστηρή, αλλά προϋποθέτει μια κοινωνία που σέβεται και φροντίζει να εφαρμόζονται οι νόμοι, άλλως αφορά σε… «γράμμα κενό»!
-Τι είδους παρεμβάσεις προτείνεται για την αξιοποίηση και με ποιο τρόπο μπορεί να διασφαλιστεί η στάθμη του νερού για αποφυγή πλημμυρικών φαινομένων.
Μακροπρόθεσμα γνωρίζω ότι υπάρχει σχεδιασμός από τη μεριά της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου Βέροιας για συνολική παρέμβαση σε όλο το μήκος του ποταμού με ήπιες παρεμβάσεις και ελάχιστα τεχνικά, που αφορούν κυρίως σε διαμόρφωση χώρων για αναψυχή και αθλοπαιδιές.
Η πλημμυρική στάθμη θεωρητικά ορίζεται από τη στάθμη των πρανών εκατέρωθεν του Τριποτάμου, κατά συνέπεια οι όποιες διαμορφώσεις, τονίζω ξανά, ήπιες διαμορφώσεις που δεν αλλοιώνουν το φυσικό περιβάλλον, είναι βέβαιο ότι θα κατακλυστούν σε περίπτωση ακραίων καιρικών φαινομένων.
Ακριβώς για αυτό το λόγο, θα πρέπει να γίνει σεβαστό, ό,τι ο νόμος της φύσης ορίζει και όχι του ανθρώπου!
Έργα καθαρισμού της κοίτης λοιπόν και της παρόχθιας ζώνης – είναι απαράδεκτο να υπάρχουν μπάζα - για ασφαλή προσβασιμότητα με την απαραίτητη σήμανση τόσο σε επιλεγμένα σημεία της κοίτης, όσο και στις υφιστάμενες γέφυρες για ενημέρωση, ότι από κάτω κυκλοφορούν άνθρωποι.
Έργα πολύ χαμηλού κόστους, για αναψυχή και ξεκούραση, ώστε σε περίπτωση καταστροφής τους από πλημμυρικά φαινόμενα, να αντικαθίστανται άμεσα.
Αυτό που προέχει και είναι πολύ σημαντικό, αφορά στον έλεγχο της στατικής επάρκειας και στη συντήρηση των υφιστάμενων γεφυρών – ιδιαίτερα αυτής της Εβραϊκής συνοικίας, νομίζω ότι πρέπει άμεσα να ελεγχθεί και να συντηρηθεί!
Στα πλαίσια της συντήρησης των γεφυρών, θα μπορούσε να εκπονηθεί μια μελέτη που να αφορά στην αισθητική αναβάθμιση τους, ώστε να εναρμονίζονται στο φυσικό περιβάλλον, δεν απαιτεί μεγάλο κόστος - ιδιαίτερα αν συνδυαστεί με το εντελώς απαραίτητο έργο για τη συντήρησή τους.
Θεωρείται ότι το κόστος ήπιων ή μεγάλων παρεμβάσεων για την αξιοποίηση είναι αποτρεπτικό για τον Δήμο Βέροιας;
Μεγάλες παρεμβάσεις, υπό την έννοια των τεχνικών έργων, απαγορεύονται, άρα εκ των ενόντων, αποκλείονται.
Το μόνο μεγάλο τεχνικό έργο που επιβάλλεται να υλοποιηθεί, αφορά στο ξήλωμα του υφιστάμενου αγωγού των λυμάτων !
Τα υπόλοιπα έργα συντήρησης και ασφαλούς προσβασιμότητας της παρόχθιας ζώνης του Τριποτάμου από την Εβραϊκή συνοικία έως τη γέφυρα της «Υψηλάντου», είναι μια δαπάνη που μπορεί να αντιμετωπίσει ο Δήμος Βέροιας, πολύ περισσότερο όταν δραστηριοποιούνται αμάδες πολιτών, που απέδειξαν ότι ενδιαφέρονται για την πόλη και ανά τακτά χρονικά διαστήματα μεριμνούν για την καθαριότητα.
Επίσης πολλοί συνάδελφοι θα μπορούσαν να προσφέρουν τη μελέτη και την επίβλεψη μικρής κλίμακας τεχνικών παρεμβάσεων, που είναι απαραίτητο να υλοποιηθούν, για παράδειγμα τη συντήρηση της κλίμακας στη γέφυρα της Μπαρμπούτας ή την κατασκευή ξύλινων κιγκλιδωμάτων κ.λ.π.
Ήπιες παρεμβάσεις λοιπόν, καθαρισμός ανά τακτά χρονικά διαστήματα από την Άνοιξη μέχρι το Φθινόπωρο και ετήσια συντήρηση του πεζόδρομου παράλληλα με την κοίτη. Τα παραπάνω νομίζω είναι απολύτως εφικτά, αλλά και ανταποδοτικά, σε σχέση με την υγεία τον δημοτών.
-Το τελευταίο διάστημα ο Δήμος Βέροιας προχώρησε σε ανάπλαση της παρόχθιας οδού Εβραίων Μαρτύρων.
Ναι το έχω δει. Προσωπικά δεν με ικανοποιεί η εικόνα. Έγιναν μεταλλικές κατασκευές που δεν «δένουν» με το περιβάλλον, αντικαθιστώντας τις ξύλινες κατασκευές που είχαν γίνει επί δημαρχίας του Γιάννη Χασιώτη (1997-98) με ξύλα καστανιάς που άντεξαν , είκοσι και πλέον χρόνια.
Σίγουρα δεν είναι μια μη αναστρέψιμη κατάσταση. Είναι όμως μια κακή επιλογή.
-Τι άλλο θέλετε να προσθέσετε με την εμπειρία σας ως μηχανικός, ως ευαισθητοποιημένος πολίτης σε θέματα περιβάλλοντος και άνθρωπος της πολιτικής;
Θέλω να τονίσω και πάλι, ότι ο Τριπόταμος είναι πραγματικός θησαυρός που μας κληροδοτήθηκε στο κέντρο της πόλης, οφείλουμε να τον προστατεύσουμε, να διατηρούμε καθαρή την παρόχθια ζώνη του και να αποκαταστήσουμε τη βλάβη που προξενήσαμε στο παρελθόν, είτε από άγνοια, είτε από αστοχία μελετών, είτε κατά την υλοποίηση των απαραίτητων έργων, όπως είναι οι γέφυρες (αποκατάσταση τη κοίτης).
Ολόκληρη η διαδρομή των 1.200 m, παράλληλα με την κοίτη, από την Εβραϊκή συνοικία μέχρι τη γέφυρα «Υψηλάντου» (ΔΕΗ), είναι πανέμορφη και μοναδική σε αστικό κέντρο, η χλωρίδα είναι επιβλητική, σε συνδυασμό δε, με τον ήχο και τη θέα του νερού είναι απολαυστική.
Η γέφυρα, το παραδοσιακό μας γιοφύρι «Καραχμέτ», αποτελεί στολίδι, είναι ένα κόσμημα που εναρμονίζεται απόλυτα στο φυσικό του περιβάλλον.
Ας τα προστατεύσουμε!
Κώστας Τσιμόπουλος/ Εφημερίδα "Βέροια"
