ΕΞΟΡΓΙΣΜΕΝΟΙ ΟΙ ΑΓΡΟΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ
Σοβαρές αναταράξεις στον αγροτικό κόσμο έχει προκαλέσει η υπόθεση των παράνομων επιδοτήσεων μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ, με χιλιάδες πραγματικούς παραγωγούς να βλέπουν το εισόδημά τους να απειλείται και την αξιοπιστία του συστήματος να καταρρέει.
Στην καρδιά του σκανδάλου φέρεται να βρίσκεται και η Ημαθία, μια από τις σημαντικότερες γεωργοκτηνοτροφικές περιοχές της χώρας, όπου – σύμφωνα με πληροφορίες – έχουν εντοπιστεί 85 ύποπτα ΑΦΜ που θα ελεγχθούν για παρατυπίες ή απάτες σχετικές με επιδοτήσεις εκατομμυρίων ευρώ. Οι έλεγχοι επικεντρώνονται και σε δηλωμένα βοσκοτόπια σε Βέρμιο και Πιέρια, τα οποία ερευνώνται για «εικονικές» χρήσεις.
Πάντως οποιαδήποτε συγκεκριμένη «ενοχοποιητική» αναφορά κι αν κάνουμε, θα είναι τεράστιο ρίσκο. Μπήκαμε στην εφαρμογή του ΟΠΕΚΕΠΕ, βρήκαμε 8.128 εγγραφές που επιδοτήθηκαν το 2024, είτε με τον χαρακτηρισμό ΕΓΤΕ (Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων), είτε από ΕΓΤΑΑ (Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης), πολλών εκατομμυρίων ευρώ, από τα οποία, όπως προαναφέραμε, θα ελεγχθούν τα 85 …ύποπτα ΑΦΜ.
Ιδιαίτερα στην δεύτερη περίπτωση που αφορά επιδοτήσεις ΕΓΤΑΑ, τα ποσά είναι πάρα πολλά γιατί αφορούν δράσεις που στοχεύουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, στην προστασία του περιβάλλοντος, στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στην τόνωση των αγροτικών περιοχών. Έτσι από αυτό το πρόγραμμα χρηματοδοτούνται κυρίως Αγροτικοί Συνεταιρισμοί, ιδιωτικές επιχειρήσεις που αναπτύσσουν μεγάλη δραστηριότητα, ακόμα και Δήμοι.
Σε αβεβαιότητα οι παραγωγοί
Σοβαρές καθυστερήσεις και αναστάτωση έχουν προκληθεί στον αγροτικό κόσμο της Ημαθίας αλλά και ολόκληρης της χώρας εξαιτίας των προβλημάτων πληρωμών που αντιμετωπίζει ο Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ), μετά την αποκάλυψη σκανδάλου που συνταράσσει τη λειτουργία του φορέα.
Σε κεντρικό επίπεδο, η εισαγγελική έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη έχει ως αποτέλεσμα το πάγωμα πολλών διοικητικών διαδικασιών, ενώ αρκετοί υπάλληλοι έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα, προκαλώντας σοβαρές δυσλειτουργίες στις πληρωμές των επιδοτήσεων προς τους αγρότες. Χιλιάδες παραγωγοί σε όλη τη χώρα βρίσκονται πλέον σε αβεβαιότητα, καθώς δεν έχουν λάβει τις αναμενόμενες ενισχύσεις για τη φετινή καλλιεργητική περίοδο. Οι καθυστερήσεις πλήττουν ιδιαίτερα τις μικρές και μεσαίες εκμεταλλεύσεις, οι οποίες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις κοινοτικές επιδοτήσεις για να καλύψουν βασικές ανάγκες όπως σπόρους, λιπάσματα και καύσιμα.
«Έκλεβαν με τις ευλογίες της κυβέρνησης»
Την αγανάκτηση του κόσμου της υπαίθρου μεταφέρουν με δηλώσεις τους εκπρόσωποι αγροτικών συλλόγων, κάνοντας λόγο για συνειδητή λεηλασία των ευρωπαϊκών κονδυλίων εις βάρος των παραγωγών.
Ο Γιώργος Γαλανομάτης, πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Ημαθίας, δηλώνει χαρακτηριστικά:
«Μετά τις τελευταίες αποκαλύψεις της Ευρωπαϊκής Εισαγγελέως γίναμε μάρτυρες όλοι εμείς οι Έλληνες αγρότες ότι κάποιοι μεθοδευμένα και με τις ευλογίες της εκάστοτε κυβέρνησης έκλεβαν τα τελευταία 10 χρόνια τα χρήματα που προορίζονταν για εμάς.»
«Απαιτούμε να επιστραφούν τα χρήματα που εκλάπησαν και να δημοσιοποιηθούν τα ονόματα των ενόχων. Δεν είναι δίκαιο τα πρόστιμα της Ε.Ε. να τα πληρώνουμε εμείς, μέσω περικοπής των επιδοτήσεών μας. Αν γίνει αυτό, τότε επιβεβαιώνεται ο κανόνας ‘άλλοι τα φάγανε και άλλοι θα πληρώσουν’.»
Ο κ. Γαλανομάτης επισημαίνει ότι σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η αγροτική γη και ο αριθμός των παραγωγών μειώνονται δραματικά, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες παρόμοιου μεγέθους, όπως η Ολλανδία ή η Πορτογαλία, όπου η αγροτική παραγωγή συμβάλλει δυναμικά στην εθνική οικονομία.
«Ο μέσος όρος ηλικίας των Ελλήνων αγροτών είναι πλέον 57 ετών. Σε λίγα χρόνια δεν θα έχει μείνει κανείς να καλλιεργεί την ελληνική γη, που τόσο πλούσια είναι», καταλήγει.
«Μαζεύουμε τα ροδάκινα και δεν ξέρουμε καν την τιμή»
Ο Τάσος Χαλκίδης, πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Γεωργών Βέροιας, περιγράφει με μελανά χρώματα την κατάσταση στον κάμπο της Ημαθίας:
«Μαζεύουμε συμπήρυνα, βιομηχανικά ροδάκινα και δεν ξέρουμε ούτε τι τιμή έχουμε. Γίνεται ένας χαμός. Επιτραπέζια δεν υπάρχουν. Εμείς δίνουμε την παραγωγή μας και δεν γνωρίζουμε την τιμή. Ο κλάδος για το βιομηχανικό ροδάκινο πάει κατά διαόλου. Εδώ βλέπεις συμπήρυνα βγαίνουν στην αγορά, και σήμερα πωλούνται συμπήρυνα ροδάκινα στην λαϊκή με 2,5 ευρώ το κιλό. Ο κόσμος επειδή δεν έχει επιτραπέζια ροδάκινα, άρχισε και τρώει συμπήρυνα. Εντάξει δεν είναι κακό αυτό, είναι πολύ καλό. Μακάρι να μπορούσε να τα απορροφούσε η Ισπανία που τρώει συμπήρυνα ροδάκινα.»
Για την υπόθεση ΟΠΕΚΕΠΕ κρατά επιφυλακτική στάση αλλά δεν κρύβει τη δυσπιστία του:
«Για τον ΟΠΕΚΕΠΕ όλα είναι σε εξέλιξη. Αν είναι αλήθεια όλα αυτά που λέγονται, και φαίνεται ότι είναι, ας τα πάρουν πίσω τα λεφτά. Εμείς δεν τα πήραμε. Δεν είναι δυνατόν να πληρώνουμε εμείς για τις απάτες των άλλων.»
Ο κ. Χαλκίδης αναδεικνύει και την ανισότητα που νιώθουν οι παραγωγοί:
«Εμείς πληρώνουμε τον ΕΛΓΑ και δεν έχουμε αποζημιωθεί ακόμη από τις περσινές ζημιές. Μας έλεγαν πως οι αγρότες παίρνουν τα περισσότερα λεφτά. Ορίστε ποιοι τα παίρνουν τελικά.»
Καταλήγει με αιχμές για το καθεστώς επιδοτήσεων:
«Πρέπει να δηλώνεις χωράφια για να πάρεις επιδότηση. Τι δηλώνουν οι συνεταιρισμοί; Ξέρω εγώ; Όπως δηλώνουν και οι εκκλησίες... Αν δεν παράγεις, δεν πρέπει να παίρνεις επιδότηση. Τόσο απλά.»
Προβληματισμός εν όψει ΟΣΔΕ 2025
Το 2025 αναμένεται να είναι κομβική χρονιά για το μέλλον των αγροτικών επιδοτήσεων στην Ελλάδα. Οι έλεγχοι αναμένεται να ενταθούν, ενώ σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, τα πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ίσως μετακυληθούν στους παραγωγούς μέσω γενικών περικοπών. Ένα ενδεχόμενο που εξοργίζει ακόμη περισσότερο τους αγρότες.
«Όλοι αυτοί που τα έκλεψαν είναι συγγενείς και φίλοι της κάθε κυβέρνησης. Από αυτούς να πληρωθούν τα πρόστιμα, με δήμευση των περιουσιών τους αν χρειαστεί», τόνισε ο Γιώργος Γαλανομάτης.
Αδιέξοδο και Απογοήτευση
Η έλλειψη διαφάνειας, οι καθυστερήσεις στις πληρωμές και η αδικία που αισθάνονται οι πραγματικοί παραγωγοί, ενισχύουν την πεποίθηση ότι ο πρωτογενής τομέας εγκαταλείπεται.
Η εγκατάλειψη της υπαίθρου και η γήρανση του αγροτικού πληθυσμού δείχνουν πως, χωρίς στήριξη, ο κλάδος οδεύει προς κατάρρευση. Το σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου.
Κώστας Τσιμόπουλος / Εφημερίδα «Βέροια»
