ΜΕΜΩΝΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΟΙ ΠΑΙΔΟΚΤΟΝΙΕΣ ΣΤΗΝ ΗΜΑΘΙΑ
Με την είσοδο του 2023 μία 29χρονη μητέρα από τον Σταυρό Ημαθίας πέταξε το 11μηνο μωράκι της στον Αλιάκμονα. Ένα χρόνο μετά (9 Ιανουαρίου), άλλη μία, 37χρονη, μητέρα από το Μακροχώρι Ημαθίας ξυλοκόπησε μέχρι θανάτου το 6 μηνών παιδί της.
Μέσα σε ένα χρόνο δύο τραγωδίες χωρίς λόγια. Δύο ιστορίες γεμάτες φρίκη και αποτροπιασμό. Δύο μητέρες χωρίς μητρικό ένστικτο, χωρίς ψυχική υγεία και χωρίς νηφαλιότητα. Δύο εγκλήματα με θύματα δύο βρέφη!!!.
Σε συνάντηση που είχαμε με τον Ευρωβουλευτή Στέλιο Κυμπουρόπουλο (πρώτος σε ψήφους το 2019 με τη Νέα Δημοκρατία), γιατρός με μεταπτυχιακές σπουδές στην Ψυχική Υγεία, προσπαθήσαμε να αγγίξουμε το ζήτημα της ψυχικής υγείας που ενίοτε οδηγεί τους πάσχοντες σε ανάλογες, ομολογούμενες, με αυτές στην Ημαθία, αποτρόπαιες πράξεις.
Ένα θέμα που μπορεί να πλατειάσει σε πολλά επίπεδα, αλλά δεν υπήρχε ο χρόνος, ούτε ο χώρος (σε αίθουσα του Ευρωκοινοβουλίου στις Βρυξέλλες). Έτσι με μια σύντομη και περιεκτική συζήτηση προσπαθήσαμε να καταγράψουμε τα βασικότερα σημεία μιας κουβέντας για την ψυχική υγεία.
«Είναι μεγάλο το ζήτημα της ψυχικής υγείας και πώς μπορεί να υπάρχει μια ολοκληρωμένη πολιτική, σχετικά με το τι γίνεται ψυχοκοινωνικά γι αυτούς τους ανθρώπους. Θεωρώ, αν και είναι κοντινά, είναι μεμονωμένα γεγονότα και πρέπει να δούμε κάτω από ποιες συνθήκες έγιναν. Ελάμβαναν θεραπευτική αγωγή (;), την ελάμβαναν πλημμελώς(;). Ήταν μια ξεχασμένη κατάσταση και δεν υπήρχε μια τακτική ψυχιατρική παρακολούθηση; Λάμβαναν, αλλά έπρεπε να γίνει μια τροποποίηση;» μας είπε ο Ευρωβουλευτής Στέλιος Κυμπουρόπουλος και επισήμανε:
«Πρέπει να δούμε όλο αυτό το πλαίσιο και πως θα αντιμετωπιστεί γενικότερα η διαδικασία, το πλαίσιο των ασθενειών που εντάσσονται στην ψυχική υγεία. Είναι μια ολοκληρωμένη κατάσταση. Περιλαμβάνει κοινωνικούς λειτουργούς, τον Δήμο, περιλαμβάνει ψυχοεκπαίδευση, ψυχοθεραπεία. Γενικά ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο».
Σε ερώτησή μας για την ύπαρξη και τον ρόλο των ψυχικών δομών, ο Στέλιος Κυμπουρόπουλος μας είπε πρέπει να υπάρχουν κινητές μονάδες που θα επισκέπτονται τον άνθρωπο και όχι ο άνθρωπος στις μονάδες.
Συγκεκριμένα μας ανέφερε:
«Εξαρτάται. Έχουν γίνει πολλές προσπάθειες, ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα, να αναπτυχθούν περισσότερες δομές και να υπάρχει μια πιο συντονισμένη και πιο συνεργατική σχέση μεταξύ των δομών. Ένα πολύ μεγάλο σημαντικό ζήτημα είναι, και πλέον ο κ. Βαρτζόπουλος το έχει εντάξει στο νέο νομοσχέδιό του, είναι οι κινητές μονάδες ψυχικής υγείας. Έτσι ώστε να πηγαίνει στις κάθε περιφερειακές κοινότητες. Να πηγαίνει η Κινητή Μονάδα στον άνθρωπο και όχι ο άνθρωπος στην μονάδα. Γιατί πολλές φορές υπάρχει αντίσταση. Αντιστέκεται. Και λόγω απόστασης και γιατί θεωρείται ότι δεν κάνουν τίποτα και άλλα πάρα πολλά ζητήματα. Φανταστείτε πριν το 2019 δεν υπήρχε καν Υφυπουργείο Ψυχικής Υγείας. Άρα, λοιπόν, έχουν γίνει κατά το παρελθόν πολλές κινήσεις. Αρκετές από αυτές δεν ήταν καλά προετοιμασμένες, στοχευμένες, ολοκληρωμένες. Τώρα θεωρώ ότι έχει μπει μία καλή κατάσταση».
Όμως ο ευρωβουλευτής και γιατρός στο επάγγελμα, μας έδωσε και μια άλλη διάσταση. Αυτή του στίγματος που υπάρχει στην κοινωνία μας για τους συνανθρώπους μας που αντιμετωπίζουμε προβλήματα ψυχικής υγείας.
«Υπάρχουν προβλήματα; Ναι υπάρχουν. Και ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σε πανευρωπαϊκό επίπεδο είναι το στίγμα. Γι αυτό, λοιπόν, πολύ πρόσφατα, το Νοέμβριο, ψηφίσαμε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την στρατηγική για την ψυχική υγεία. Αυτά που ζητάγαμε ως ψήφισμα ήταν το πώς θα δημιουργήσουμε εκείνες τις συνθήκες για να εντείνουμε την αποστιγματοποίηση των κοινωνιών σχετικά με την ψυχική υγεία. Μπορεί στις περιπτώσεις της Ημαθίας να το γνωρίζανε και να μην ήθελαν να το πουν. Θα φοβόντουσαν τι θα πει η κοινωνία. Οπότε δεν το λες, το κρύβεις, προχωράς και κάποια στιγμή επειδή πάσχεις δεν μπορείς να διαχειριστείς την ασθένειά σου και καταλήγεις εκεί που καταλήξαμε» τόνισε.
Στην Ελλάδα υπάρχει καλό πλαίσιο
Ζητήσαμε από τον ευρωβουλευτή Στέλιο Κυμπουρόπουλο να μας κάνει μια εκτίμηση του νομικού και επιστημονικού πλαισίου που υπάρχει σήμερα στην Ελλάδα για τα ζητήματα της ψυχικής υγείας. Όπως μας είπε από ανθρώπινο δυναμικό η Ελλάδα βρίσκεται σε καλό επίπεδο. Όμως δεν αρκεί μόνο αυτό…
«Θεωρώ ότι έχουμε ένα πολύ καλό, όχι γιατί είμαι ψυχίατρος, ανθρώπινο δυναμικό. Έχουμε ειδικούς ψυχικής υγείας, όλων των ειδικοτήτων, όχι μόνο σε γιατρούς, αλλά σε ψυχολόγους, ψυχοθεραπευτές, κοινωνικούς λειτουργούς, νοσηλευτές που σχετίζονται με την ψυχική υγεία. Άρα έχουμε ένα καλό πλαίσιο το οποίο είναι καλά καταρτισμένο, καλά εκπαιδευμένο και μπορεί να παρέχει τις γνώσεις του για την θεραπευτική αποτελεσματικότητα των ασθενών» μας είπε ο Στέλιος Κυμπουρόπουλος και πρόσθεσε:.
«Από κει και πέρα δεν πρέπει να μιλάμε μόνο για το κομμάτι της ψυχικής υγείας. Πρέπει να δούμε και τις κοινωνικές προεκτάσεις. Βρίσκουν εύκολα δουλειά αυτοί οι άνθρωποι; Έχουν ένα πλαίσιο το οποίο τους δημιουργεί τις συνθήκες έτσι ώστε να έχουν την κοινωνική μέριμνα και να έχουν δουλειά. Η εργασία τους δίνει την δυνατότητα, μέσω κάποιων αδειών, κάποιων αναγνωρίσεων ότι είναι πολίτες που μπορούν να λειτουργήσουν μέσα στην καθημερινότητα. Όλα αυτά πρέπει να τα δούμε…».
Όπως διευκρινίζει στην συνέχεια ο ευρωβουλευτής, δεν αρκούν μόνο αυτά, αλλά θα πρέπει να γίνουν κι άλλες προσπάθειες, ιδιαίτερα στις «ακούσιες» νοσηλείες.
«Από νομικής άποψης θεωρώ ότι στο θέμα της περίθαλψης έχουμε ένα καλό πλαίσιο. Γι αυτό που γίνεται προσπάθεια αυτήν την στιγμή να αλλάξει, είναι ο τρόπος που σε περιπτώσεις που ο ασθενής δεν καταλαβαίνει ότι είναι ασθενής, πως θα φτάσει στο νοσοκομείο. Και αναφέρομαι στις ακούσιες νοσηλείες. Έχει γίνει μεγάλη προσπάθεια. Έχουν ασχοληθεί ομάδες εργασίας και προσπαθούμε να βρούμε τρόπους οι οποίοι είναι πιο σύγχρονοι. Υπάρχουν κι άλλα κράτη που ακολουθούν τους ίδιους τρόπους. Δεν είναι καλύτεροι τρόποι. Δεν είναι τρόποι που συγχρονίζονται με τις σύγχρονη ανθρωπιστική προσέγγιση και γι αυτό η Ελλάδα προσπαθεί να το αλλάξει. Όμως δεν είμαστε η χώρα που το κάνει μόνο αυτό για τον συγκεκριμένο τρόπο» και κατέληξε πως δεν αρκούν μόνο τα επιδόματα, αλλά οι ψυχικά ασθενείς πρέπει να έχουν θέση και στην εργασία.
«Για το πλαίσιο των κοινωνικοοικονομικών προεκτάσεων, θεωρώ», μας είπε ο κ. Κυμπουρόπουλος, «ότι έχει γίνει πλέον κατανοητό ότι όταν κάποιος παίρνει ένα κοινωνικό επίδομα, ειδικά στην ψυχική υγεία, είναι ένα κομμάτι το οποίο τον στηρίζει ψυχοκοινωνικά για να παίρνει τα φάρμακά του, να μπορεί να λειτουργεί μέσα στην κοινωνία, ως προς τις υποχρεώσεις που έχει για την θεραπευτική του ασφάλεια. Και αυτό δεν σχετίζεται με εισόδημα.
Άρα λοιπόν έχει γίνει κατανοητό ότι δεν «κόβεται», αλλά είναι συμπληρωματικό σε μια εργασία που πρέπει να έχει. Είναι πολύπλοκο και σύνθετο το ζήτημα, αλλά είμαστε στον σωστό δρόμο και πιστεύω ότι έχουμε φτιάξει πλέον τα πρώτα καλά βήματα μετά από πολύ καιρό».
Η ψυχοθεραπεία είναι ομαδική δουλειά…
Ολοκληρώνοντας την συζήτησή μας για την ψυχική υγεία με τον ευρωβουλευτή Στέλιο Κυμπουρόπουλο, αναφέρθηκε στις μεθόδους που επιτυγχάνονται θετικά αποτελέσματα, αλλά και στην έγκαιρη διάγνωση της ψυχικής υγείας, κάτι που είναι πολύ σημαντικό.
«Δεν σημαίνει ότι όταν έχεις ένα ψυχικό νόσημα, κόβεσαι από την ζωή. Υπάρχουν άνδρες και γυναίκες που έχουν ψυχικό νόσημα και ακολουθούν τις συστάσεις της ομάδας που παρακολουθούν, γιατί για να κάνεις μια καλή ψυχιατρική διαχείριση, χρειάζεσαι ομάδα. Ποτέ δεν λειτουργεί καλά ένας άνθρωπος. Άρα ακολουθείς τις οδηγίες αυτής της ομάδας και σίγουρα ανταπεξέρχεσαι πολύ, πολύ καλά σε αυτό το αποτέλεσμα. Σε ένα αποτέλεσμα υγείας. Επ ουδενί δεν πρέπει να αποκοπείς από τις συνθήκες της ζωής οι οποίες σε οδηγούν να είσαι μέλος μιας κοινωνίας» και κατέληξε:
«Αυτό που έχει φανεί και γίνεται πλέον και στην Ελλάδα, σε πιλοτικό πρόγραμμα, η ύπαρξη υπηρεσιών-κέντρων που κάνουν έγκαιρη διάγνωση της ψυχικής υγείας. Όσο πιο γρήγορα κάνεις την έγκαιρη ψυχική διάγνωση τόσο πιο σημαντικό και αποτελεσματικό είναι η επαναφορά της υγείας. Και στην Ελλάδα αυτήν την στιγμή, αν δεν κάνω λάθος, σε επτά σημεία της χώρας υπάρχουν τέτοια κέντρα ξεκίνησαν να λειτουργούν και περιμένουμε να δούμε τα πρώτα αποτελέσματα. Στο εξωτερικό όπου έχει εφαρμοστεί προέκυψαν εξαιρετικά αποτελέσματα. Πάμε να δούμε τι θα ισχύσει και στην Ελλάδα».
Ο λαός να δείξει τον δρόμο της Ευρώπης
Κλείνοντας ζητήσαμε από τον Στέλιο Κυμπουρόπουλο να στείλει το δικό του μήνυμα στους πολίτες ενόψει των ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου.
«Να πάνε να ψηφίσουν. Στις 9 Ιουνίου επιβάλλεται για τον καθένα να δείξει τον δρόμο της Ευρώπης την οποία επιθυμεί και ονειρεύεται για τα επόμενα πέντε χρόνια. Του Ευρωκοινοβουλίου που είναι κομμάτι της ευρωπαϊκής διάδοσης και οικοσυστήματος, γιατί και μεις από την πλευρά μας είμαστε εκείνο το νομοθετικό όργανο που συναποφασίζουμε τις νομοθεσίες που τα επόμενα χρόνια θα εφαρμοστούν στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Άρα, λοιπόν, είναι ευθύνη μας να αναδείξουμε ποια πολιτική θέλουμε για το επόμενο διάστημα από πλευράς ευρωπαϊκού κοινοβουλίου».
Κώστας Τσιμόπουλος / 24 ΩΡΕΣ ΗΜΑΘΙΑ
